توانایی ها و قابلیت های فکری و روانی مردم ایران درزمینه های دین، عقل، تفکر، آداب و رسوم و سایر سرمایه های ملی و معنوی آنان که در قالب های خاص فرهنگی چون ضرب المثل ها، چیستان ها، قصه ها و ترانه های ملی و... شکل یافته است، جایگاه ویژه ای در نزد عموم طبقات جامعه ایرانی داشته و در تاریخ هویت و خودشناسی مردم ایران و معارف علمی و تربیتی آنان منعکس شده است. برهمین اساس مقاله حاضر با هدف معرفی و بررسی یکی از مهم ترین و عالی ترین پشتوانه های توسعه و تعمیق سلامت روانی در کودکان ایران معاصر تهیه شده است و به بررسی و تبیین ابعاد روان شناختی الگوهای سنتی پرورش کودکان در خانواده های ایرانی می پردازد. مقاله حاضر از نوع کیفی بوده و در بررسی داده ها نیز از طریق تحلیل محتوا و استفاده از رویکرد تفسیری که یکی از معیارهای اساسی در تحلیل داده های کیفی از نظر میلز و هابرمن می باشد، به تبیین مفاهیم تربیتی و روان شناختی لالائی ها، ضرب المثل ها، چیستان ها و قصه های موجود در متن کتاب های مرتبط با فرهنگ فولکلور مردمان مناطق مختلف ایران، پرداخته است. با توجه به گستردگی جامعه مورد مطالعه تعداد ۳۷ منبع معتبر و مرجع با کمیت محتوایی متفاوت برای بررسی روشهای تربیتی خانواده ها از مناطق فارسی زبان و آذربایجان به عنوان نمونه های مورد مطالعه انتخاب گردید و از این طریق درون مایه ها و مضامین اصلی آنان که در پرورش کودکان مورد توجه بوده است ، استخراج و مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از پژوهش حاضر نشانگر آنست که از سالهای بسیار دور خانواده ها و بویژه مادران در ایران روش های تربیتی سالم و مبتنی بر ارزش های ملی و معنوی همچون قصه، لالائی، چیستان و ضرب المثل ها را برای رشد کودکان خود برگزیده اند  که دارای ماهیت علمی و مضامین روان شناختی است و در شکل دهی به سلامت عمومی و تربیت صحیح کودکان حائز اهمیت می باشد.  

ابعاد روان شناختی, الگوهای سنتی پرورش, سلامت روانی, لالائی, چیستان, قصه, ضرب المثل