بررسی نقش نور در تبیین توالی فضا در معماری اسلامی (نمونه موردی: مسجد شیخ لطف ا...)

  • سال انتشار: 1390
  • محل انتشار: اولین همایش ملی معماری و شهرسازی اسلامی
  • کد COI اختصاصی: NCIAU01_024
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 11398
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محمدرضا بمانیان

دانشیار گروه معماری دانشکده هنر و معماری دانشگاه تربیت مدرس، تهران،

محمدعلی عالی نسب

دانشجوی کارشناسی ارشد معماری دانشگاه تربیت مدرس، تهران

چکیده

نور از عوامل موثر بر ارزش فضایی است که به عنوان غیر مادی ترین عنصر محسوس طبیعت،همواره در معماری اسلامی وجود داشته و در واقع نشان عالم والا و فضایی معنوی است. نوع نگرش بهنور در معماری ایرانی تحت تاثیر تفکر اسلامی به عالی ترین درجه خود می رسد و به عنوان مظهر تقدسو عالم معنوی شناخته می شود . نور در معماری اسلامی ایران همیشه به منزله روشن کردن کامل فضایمعماری به کار نمی رود؛ بلکه گاهی جنبه عرفان و تقدس به خود گرفته و جنبه های دیگر فضا(رنگ،بافت و...) را تحت تاثیر قرار داده و گاهی بر آنها تاکید می کند. ریتم نوری در معماری اسلامی نقش بسزایی را در تبیین تحول و توالی فضا ایفا می کند، به گونه ای که می توان گفت نقش کاربردی توالی فضابه وسیله نور در این معماری در سه مولفه: مکث، حرکت و تاکید تبیین می شود؛ از این رو می تواناین گونه بیان نمود که توالی فضا به وسیله نور به عنوان یک مولفه در زمینه هنرهای سنتی بسیار موردتوجه قرارگرفته و این توجه و اهمیت نشان از جایگاه این اصل در شاکله تفکر اسلامی است. به اینمنظور، مقاله حاضر از روش توصیفی- تحلیلی استفاده کرده است و در قسمت ادبیات موضوع به تبیینجایگاه نور در علوم معارف سنتی و اسلامی پرداخته تا ابعاد، وجوه و جنبه های کاربردی آن وضوحبیشتری یابد و در ادامه به تبیین نقش نور در توالی فضا بر طبق مولفه های سه گانه پرداخته و با تبیینجنبه های کاربردی ریتم نوری در توالی فضا و جایگاه آن در معماری اسلامی ایران راهکارهایی را برایمعماری امروز ایران در استفاده صحیح و کاربردی از این پدیده مقدس تبیین می نماید.

کلیدواژه ها

نور، فضا، معماری، توالی، اسلامی

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.