بررسی الگوی اثرات متقابل ژنوتیپ-محیط و شناسایی لاین های برتر ارزن مرواریدی

ارزن مرواریدی (Pennisetum glaucum L.) گیاهی متعلق به خانواده غلات است و از لحاظ اهمیت اقتصادی در بین غلات بعد از گندم، برنج، ذرت، جو و سورگوم، در رتبه ششم قرار دارد. به منظور بررسی پایداریلاین­های امیدبخش ارزن مرواریدی، پنج لاین امیدبخش در شش منطقه (کرج، بیرجند، ورامین، یزد، گنبد و ساری) طی دو سال (۱۳۹۵-۱۳۹۴) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی و در سه تکرار کشت و مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس مرکب برای صفات تعداد پنجه، تعداد برگ، تعداد روز تا گلدهی، ارتفاع، عملکرد علوفهتر و خشک و عملکرد دانه نشان داد که ارقام و محیط های مورد آزمایش، اختلاف معنی داری با یکدیگر دارند و اثرات متقابل ژنوتیپ و محیط معنی دار بود. میانگین عملکرد علوفه تر کل آزمایش، ۱۹/۴۰ تن در هکتار بود و میانگین عملکرد کلیه ارقام به جز دو رقم KPM۱ و KPM۴ کمتر از میانگین کل بود. بررسی پایداری ژنوتیپ ها با استفاده از GGE بای پلات، کلیه محیط ها را به دو محیط بزرگ با برتری ژنوتیپ های KPM۴ در محیط اول و KPM۵ در محیط دوم تقسیم کرد. بررسی روابط بین محیط های آزمایش نشان داد که محیط های دو و چهار از قدرت تمایز بیشتری نسبت به دیگر محیط ها برخوردار بودند و معرف خوبی برای کلیه محیط های مورد بررسی می باشند. به طوربه طور کلی نتایج این بررسی، حاکی از برتری عملکرد و پایداری خوب ژنوتیپ KPM۴ در کلیه محیط های آزمایش بود.

کلیدواژه ها:

ارزن مرواریدی ، بای­پلات ، تجزیه پایداری ، عملکرد علوفه