شمس الملوک علی ابادی - سازمان نقشه برداری کشور
محمدرضا ملک - دانشکده مهندسی نقشه برداری و ژئوماتیک، دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالد

شهر وند الکترونیک شهروندی است که از طریق شبکه های تبادل داده ،امکان دسترسی به داده ها و سرویس همراه ، گوشی های هوشمندرایانه های جیبی ،رایانه های کوچک رو پایی ومانندرایانه های جیبی ،رایانه های کوچک رو پایی مختلف را داشته باشد. اگر این مشخصه را در کنار تجهیزات همراه و سرویس های سیار قرار دهیم ،می توان سرویس های همراه را تولید کرد. سرویس های همراه ،خدماتی بوده که از طریق انواع شبکه ها مستقل از زمان و مکان به کاربران داده می شود . اینگونه سرویس ها را می توان در برد وسیعی از تجهیزات همراه شامل گوشی های هوشمند رایانه های جیبی ،رایانه های کوچک رو پایی ومانندآن اجرا کرد. بدینوسیله شهر وند الکترونیک معنای واقعی خود را می یابد . از آنجایی که عموم خدمات مورد نیازبرای کار بران تجهیزات همراه اغلب با پرسمانها و سرویس ها یی مانندکجاست؟ ، من کجا هستم ؟ نزدیکترین Yبه اینجاکجاست ؟چگونه می توان به Zرسید؟بهترین مسیرازاینجابه انجاکجاست؟ مواجه هستند.بنابراین ارایه چنین سرویس های مکانی برای هر شهروندی الزامی و پر اهمیت می باشد. از این رو مهمترین سرویس های شبکه های (Location Based Services) LBS بوده که خدمات مکان - مبنا یا مخابرات سیار در جهان محسوب می شوند.طی مقاله حاضر نشان خواهیم داد نباید به پایگاه اطلاعات مکانی همراه به مثابه فقط یک پایگاه اطلاعات که از طریق شبکه موبایل در دسترس باشد، نگریست. محیط های همراه، ویژگیهای منحصر به خود داشته که آنرا از سایر محیط ها، حتی محیط اینترنت متمایز می کنند. نه تنها دسترسی به پایگاه داده تفاوت داشته بلکه نحوه طراحی ، محتوا و سایر مشخصات آن نیز به فراخور تفاوتهای اساسی می یابند. در طراحی یک پایگاه اطلاعات مبنی بر نقشه با موارد باطلنما و پارادوکس مواجه خواهیم بودکه در طراحی و پیاده سازی همواره باید مد توجه باشند. توجه به تعداد ارسال تقاضا ، روند منطقی و ساده رسیدن به نتیجه یک پرسش از طریق گوشی همراه، ارایه اطلاعات به صورت طبقه بندی شده و سلسله مراتبی و بسیاری دیگر از نکات مهم در طراحی چنین پایگاه داده ای می باشد . در این مقاله پس از پیشنهاد استفاده از نظریه رسته ها برای مدلسازی در محیط های اطلاعات همراه ، نحوه پیاده سازی سیستم را برای رسیدن به یک سیستم سرور – مبنا شرح می دهیم.

سیستم اطلاعات مکانی همراه، حسابگری همراه، محیط همراه و موبایل، نظریه رسته ها