سعید گیتی پور - دانشیار گروه مهندسی محیط زیست- دانشکده محیط زیست، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
فاطمه اکبرپور سراسکانرود - دوره دکتری مهندسی محیط زیست- دانشکده محیط زیست، دانشگاه تهران، تهران، ایران
سعید فیروزبخت - دوره دکتری مهندسی محیط زیست- دانشکده محیط زیست، دانشگاه تهران، تهران، ایران. (مسوول مکاتبات)

زمینه و هدف : کاتالیست ها در صنایع مختلف از جمله پتروشیمی ها و صنعت نفت کاربرد فراوان دارد. این کاتالیست ها با گذشت زمان و پس از مصرف،  قابلیت احیاء  و استفاده مجدد را دارا هستند. در صورتی که احیاء و استفاده مجدد از آن امکان پذیر و اقتصادی نباشد، کاتالیست مستعمل به عنوان پسماند مطرح شده و بازیابی آن ضمن کاهش تولید پسماند از آلودگی محیط زیست جلوگیری می کند. در این مطالعه، ضمن ارزیابی اثر پارامترهای موثر بر واکنش فروشویی نیکل از کاتالیست مستعمل NiO-Al۲O۳ مورد استفاده در پتروشیمی رازی، سینتیک واکنش نیز بررسی شد. روش بررسی: در این مطالعه اثر مثبت هر سه پارامتر زمان واکنش، دما و غلظت اسید نیتریک بر میزان استخراج نیکل از کاتالیست مستعمل مشاهده شد و مطالعه سنتیک، واکنش شیمیایی سطح ذرات را به عنوان عامل اصلی کنترل سرعت واکنش تعیین کرد. یافته ها: نتایج حاصل از XRD کاتالیست مستعمل میزان اکسید آلومینیوم را ۴۳% و اکسید نیکل را ۵/۱۲%  نشان داد و عدم واکنش اکسیدآلومینیوم با اسید نیتریک را نیز ثابت نمود.  بحث و نتیجه گیری: اثر پارامترهای موثر بر فروشویی نیکل نظیر زمان واکنش (۳۶۰- ۶۰ دقیقه)، دما (°C ۸۵°C,  ۳۵) و غلظت اسید­نیتریک (۳۰%، ۲۰%، ۱۰%) تعیین گردید. نتایج حاصل از استخراج نیکل نشان داد که حداکثر میزان استخراج نیکل تحت شرایط دمایی ۳۶۰ دقیقه، غلظت اسید نیتریک ۳۰% و دمای  °C۸۵ اتفاق می افتد.

کاتالیست مستعمل, نیکل, استخراج, فروشویی, سینتیک