شبنم شهوه - دانش آموخته کارشناس ارشد رشته مهندسی شیمی بیوتکنولوژی، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران.
مهدی صدیقی - استادیار گروه مهندسی شیمی، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه قم، قم، ایران. (مسوول مکاتبات)
مجید محمدی - استادیار گروه مهندسی انرژی، دانشگاه صنعتی قم، قم، ایران.

زمینه و هدف: وجود مقادیر بیش از حد مجاز نیترات و نیتریت در آب می­تواند سبب بروز بیماری­هایی در انسان و ایجاد مخاطراتی در چرخه رشد حیوانات و گیاهان گردد. هدف از این مقاله ساخت پایلوتی به منظور حذف یون نیترات و نیتریت موجود در آب نمونه ورودی (حاوی غلظت بالای نیترات) از طریق ترکیب روش های بیولوژیکی و فیزیکی می باشد.لازم به ذکر است که امکان صنعتی شدن، ارزان و در دسترس بودن مواد مورد استفاده در این پایلوت از مزیت های این تحقیق محسوب می گردد. روش بررسی: پایلوت به شکل مکعب مستطیل دارای چهار کشو و یک محفظه شیشه­ای در انتها طراحی و ساخته شد. کشوهای پایلوت به ترتیب با خاک اره، پساب فاضلاب(تصفیه خانه دانشگاه آزاد اسلامی، علوم تحقیقات تهران)، محلول دست ساز نیترات، خاک بنتونیت، شن و ماسه دو بار شسته شده پر شد. غلظت یون نیترات و نیتریت توسط نوعی اسپکتوفوتومتر به نام دستگاه هچ (HACH/DR۵۰۰۰) اندازه­گیری و گزارش گردید. یافته­ها: در کارکرد پایلوت به­صورت سیستم جاری و با استفاده از سویه برداشتی از پساب فاضلاب (پس از هوادهی)، راندمان حذف نیترات و نیتریت موجود در آب نمونه ورودی به ترتیب، ۸۴/۷۴% و ۸/۹۹% در زمان ماند۲۰ دقیقه گزارش گردید. همچنین در کارکرد پایلوت به­صورت سیستم جاری و با استفاده از سویه برداشتی از لجن فاضلاب (قبل از هوادهی) و مخمر، راندمان حذف نیترات و نیتریت به ترتیب ۶۳/۷۲% و ۳۳/۵۶% در مدت زمان۲۰ دقیقه گزارش گردید. بحث و نتیجه­گیری: در طول انجام آزمایشات معین گردید که پایلوت ساخته شده علاوه بر حذف نیترات، نیتریت موجود در محیط را نیز حذف می­نماید. در کارکرد پایلوت به­صورت سیستم جاری و با استفاده از سویه برداشتی از پساب فاضلاب (پس از هوادهی) بیش­ترین میزان یون نیترات و نیتریت حذف شد. در همه حالات روند تغییرات  pHصعودی و دما نزولی بود.

حذف یون نیترات و نیتریت, سویه, خاک اره, بنتونیت, مخمر