الهام ثناگر دربانی - کارشناسی ارشد طراحی شهری، باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران
مجتبی رفیعیان - دانشیار دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران( نویسنده مسئول)
تکتم حنایی - استادیار گروه شهرسازی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران
دانیال منصفی پراپری - استادیار دانشکده مهندسی معماری و شهرسازی، دانشگاه صنعتی شاهرود، شاهرود، ایران

زمینه و هدف: افزایش موج گرما در شهرها سبب گردیده تا مشکلات عدیده ای برای سلامت انسان ها به وجود آید. کاهش مشکلات زیست محیطی از طریق تقلیل دمای محیط و درنتیجه ارتقا سلامت انسان ها از مهم ترین دغدغه ها در عصر حاضر است که می توان به وسیله تغییرات فرم های شهری و عناصر محیطی به آن دست یافت. روش بررسی: در این پژوهش از روش شبیه سازی مجموعه نرم افزار Envi-Met و Leonardo استفاده شده است. یافته ها: یافته ها حاکی از آن است که هرچقدر نسبت ارتفاع به عرض بیشتر شود، دسترسی نور خورشید به محیط کمتر می شود و درنتیجه دمای محیط کاهش می یابد. همچنین سایه اندازی ناشی از نسبت (H/w)، وجود گیاهان و باد در دره های شهری می تواند دمای محیط را کاهش دهد. علاوه بر آن کاهش سطوح نفوذناپذیر پوشش های شهری و وجود مصالح با آلبدوی بالا، باعث افزایش در تبخیر و تعرق می شود که شرایط خنک تر شدن محیط های شهری را مهیا می کند و سبب کاهش تاثیرات نامطلوب گرمای شهری بر سلامت انسان می شود. بحث و نتیجه گیری: می توان نتیجه گرفت که ایجاد سایه اندازی از طریق ترکیب پوشش گیاهی و همچنین ایجاد تغییرات متنوع در ساختارهای ارتفاع به عرض (H/w) که هم سایه اندازی را افزایش دهد و هم در بخش هایی راه را برای انتشار گرمای محیط بازنماید، می تواند در کاهش دمای محیط و سطوح، تاثیرگذار باشد. همچنین استفاده از سطوح شهری نفوذپذیر و انتخاب مصالح جداره های ساختمان ها با بازتابش کم در جذب کمتر نور خورشید تاثیرگذار است و می تواند شدت جزایر حرارتی شهری را کاهش دهد.

فرم شهری, جزایر حرارتی شهری, سلامت انسان, Envi-Met, مشهد