حمیدرضا اشجاری باسمنج - کارشناس ارشد شیمی کاربردی، گروه شیمی، دانشکده علوم، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران.
میرسعید سیددراجی - دانشیار، گروه شیمی، دانشکده علوم، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران. (مسئول مکاتبات).
محمدحسین رسولی فرد - دانشیار، گروه شیمی، دانشکده علوم، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران.
مریم مقدم - دانشجوی کارشناسی ارشد شیمی کاربردی، گروه شیمی، دانشکده علوم، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران.
شیما شیخ محمدی - دانشجوی کارشناسی ارشد شیمی کاربردی، گروه شیمی، دانشکده علوم، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران.

زمینه و هدف: یکی از مهم­ترین و کارامدترین روش­ها برای میکروب زدایی و تصفیه آب استفاده از نانوتکنولوژی می­باشد. پخش نانوذرات اکسید نقره در ماتریس­های پلیمری مختلف، به­ ویژه ماتریس اسفنج پلی­اورتانی سلول­باز برای تهیه نانوکامپوزیت­های ضدمیکروبی با نسبت سطح به حجم بالا، می تواند روشی کارا در فرآیند تصفیه و ضدعفونی آب  باشد. روش بررسی: در پژوهش حاضر نانوذرات اکسید نقره داخل مواد اولیه اسفنج پلی اورتانی سلول باز پخش و در ادامه اسفنج پلی­اورتانی باروش One-shot سنتز گردید. در ادامه قابلیت استفاده از اسفنج پلی­اورتانی سنتز شده به عنوان عامل ضد باکتریایی جهت گندزدایی آب  با روش "شمارش کلنی­ها" (کاهش تعداد باکتری­های آب آلوده با گذشت زمان) مورد بررسی قرار گرفت. همچنین سوسپانسیون                 نیم مک فارلند (CFU/ml ۱۰۸×۵/۱) رقیق شده با سرم بیولوژیکی (۲:۱) از باکتری های اشریشیا کلی و استافیلوکوکوس به عنوان آب آلوده به کارگرفته شدند. در نهایت خواص ساختاری اسفنج سنتز شده با استفاده از تصویر میکروسکوپ الکترونی روبشی(SEM) و طیف مادون قرمز تبدیل فوریهFT-IR)) مورد بررسی قرار گرفت. یافته­ها: در پایان ۱۲ ساعت آزمون ضدباکتریایی مشخص گردید، نانوکامپوزیت تهیه شده خاصیت ضدباکتریایی قابل قبولی در برابر باکتری اشریشیاکلی و استافیلوکوکوس دارد. همین طور یافته­ها نشان دادند، نانوکامپوزیت در شرایط معینی پس از ۶ و ۸ ساعت  به ترتیب از رشد باکتری­های استافیلوکوکوس ارئوس و اشریشیا کلی جلوگیری کرده است. به­ طوری که پس از ۶ و ۸ ساعت برخورد با نانوکامپوزیت، تعداد باکتری­های استافیلوکوکوس ارئوس و اشریشیا کلی موجود در آب آلوده به ترتیب ۱۰۰ (CFU/ml ۱۰۶*۰t۶=  CFU/ml,  ۱۰۶*۵۰ t۰=) و ۳۰ (CFU/ml ۱۰۶*۳۵t۸=  CFU/ml,  ۱۰۶*۵۰ t۰=) درصد کاهش یافته­ بودند. بحث و نتیجه­گیری: با توجه به نتایج بدست آمده توسعه این اسفنج­ها و بکارگیری آن­ها در فرایند تصفیه آب می­تواند سبب کاهش چشم­گیر استفاده از داروهای شیمیایی جهت کنترل عفونت ها شود. نانوذرات اکسید نقره به ­دلیل نسبت سطح به حجم بالا و  برهم­کنش­هایی که با دیواره باکتری­ها دارند باعث آسیب به دیواره باکتریایی شده و ساختار سلولی باکتری­ها را ازبین می­برند.

اسفنج پلی اورتانی سلول باز, نانوکامپوزیت و گندزدایی