نقش حفاظت بر ویژگی های کمی و کیفی گونه آوری (Quercus macranthera C. A. Mey) در جنگل های رودبار استان گیلان

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: فصلنامه علوم و تکنولوژی محیط زیست، دوره: 22، شماره: 11
  • کد COI اختصاصی: JR_ESTJ-22-11_020
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 181
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

علی نقی صدیقی چافجیری

دانشجوی دکتری علوم جنگل، گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه گیلان، گیلان، ایران. (مسوول مکاتبات)

ایرج حسن زاد ناورودی

دانشیار، گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه گیلان، گیلان، ایران

کامبیز طاهری آبکنار

دانشیار، گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه گیلان، گیلان، ایران

حسن پوربابائی

استاد، گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه گیلان، گیلان، ایران

چکیده

زمینه و هدف: گونه اوری در ارتفاعات فوقانی مناطق جنگلی در شمال ایران گسترش دارد و در حفظ خاک و نفوذ آب نقش موثری را ایفا می­کند. بزرگ­ترین مشکل در این مناطق چرای دام و حضور جنگل نشینان است. هدف از این پژوهش، بررسی نقش حفاظت بر ویژگی­های کمی و کیفی گونه اوری در جنگل­های رودبار استان گیلان بود. روش بررسی: در مجموع ۴۰ قطعه نمونه ۱۰۰۰ متر مربعی (۲۰ قطعه نمونه در منطقه حفاظت شده و ۲۰ قطعه نمونه در منطقه حفاظت نشده)  به روش تصادفی- سیستماتیک و با استفاده از شبکه آماربرداری ۱۰۰ × ۱۰۰ متر در خرداد ۱۳۹۴ برداشت شدند. در هر قطعه تعداد و نوع گونه­های درختی و درختچه­ای و همچنین قطر برابر سینه، ارتفاع گیاه، وضعیت تاج و کیفیت تنه پایه­های اوری اندازه­گیری شدند. همچنین، به منظور بررسی وضعیت زادآوری از یک میکروپلات ۱۰۰ متر مربعی در مرکز هر قطعه نمونه استفاده شد. یافته­ها: نتایج نشان داد که تعداد  درختان در هکتار، میانگین قطر برابر سینه، مجموع سطح مقطع برابر سینه، ارتفاع درختان، حجم و زادآوری گونه اوری در منطقه حفاظت شده به صورت معنی­داری بیش­تر از منطقه حفاظت نشده است. سایر گونه­های درختی اختلافی بین دو منطقه نداشتند. تراکم گونه­های درختچه­ای آلوچه  (Pronus spinosa)، ولیک (Crataeogus microphylla) و زرشک (Berberis integgerima) در منطقه حفاظت  نشده به طور معنی­داری بیشتر از منطقه حفاظت شده بود. همچنین، کیفیت تاج و تنه پایه­های اوری نیز در منطقه حفاظت شده بهتر از منطقه تخریب شده بود. بررسی طبقات قطری در مثلث ساختار نشان داد که منطقه حفاظت شده در بخش جنگل نامنظم و منطقه تخریب یافته در بخش منظم شده در کم قطر-میان قطر قرار دارد. بحث و نتیجه­گیری: با توجه به اینکه درختان اوری نقش مهمی در بخش­های فوقانی جنگل دارند، حفظ این گونه ارزش­مند و تداوم برنامه­های خروج دام و جنگل­نشینان از رویشگاه­های طبیعی آن ضروری به نظر می رسد.

کلیدواژه ها

تخریب, تراکم, چرای دام, توده های طبیعی, جنگل های شمال ایران

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.