اثرات احداث و بهره برداری سد مخزنی کرخه بر کاربری اراضی و کیفیت آب منطقه
- سال انتشار: 1400
- محل انتشار: فصلنامه علوم و تکنولوژی محیط زیست، دوره: 23، شماره: 4
- کد COI اختصاصی: JR_ESTJ-23-4_005
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 433
نویسندگان
دانشجوی دکتری مدیریت محیط زیست، دانشکده محیط زیست و انرژی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران.
دانشکده محیط زیست و انرژی، دانشگاه آزاد اسلامی علوم و تحقیقات، تهران، ایران. (مسوول مکاتبات)
دانشکده محیط زیست و انرژی، دانشگاه آزاد اسلامی علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی تهران، ایران.
مرکز تحقیقات فناوری های زیست محیطی، دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور، اهواز ، ایران.
چکیده
زمینه و هدف: از مهمترین پیامدهای احداث سد، تغییر کاربری اراضی و تاثیر آن در تغییر کیفیت آب و برهم خوردن تعادل اکوسیستم رودخانهها در پایاب سدها است. در تحقیق حاضر رابطه بین تغییرات کاربری اراضی و کیفیت آب رودخانه در پایاب سد کرخه بهعنوان عامل اثر گذار در بر هم خوردن تعادل اکوسیستم رودخانه کرخه تجزیه و تحلیل شده است. روش بررسی: روند تغییرات ادواری کاربری اراضی طی ۵ دوره زمانی از سال های ۱۳۶۳ لغایت ۱۳۹۳ در منطقه با استفاده از تفسیر تصاویر ماهواره ای ادواری سنجنده لندست TM و ETM+ و تغییرات ادواری متناظر غلظت پارامترهای اندازهگیری شد و کیفیت آب رودخانه در پایاب سد کرخه بررسی شد. یافته ها: بعد از احداث سد، روند تغییرات کاربری اراضی تشدید شده و مقدار پارامترهای کیفیت آب افزایش یافته است. آزمون همبستگی بین تغییرات کاربری اراضی با پارامترهای کیفیت آب در بازه مورد مطالعه در پایاب سد نشان داد که همبستگی معنی دار آماری درسطح اطمینان ۹۵درصد(۰۵/۰ =P) و ۹۹درصد(۰۱/۰P= ) وجود دارد. رابطه بین تغییرات کاربری اراضی و تغییرات کیفیت آب رودخانه با استفاده از مدلهای رگرسیون چند متغییره بررسی شد و نتایج آن بیانگر امکانپذیری پیش بینی یا برآورد حد آستانه مساحت قابل تخصیص به انواع کاربریها در پایاب سدهای بزرگ بود. کاربری زراعت آبی بیشترین تغییر را پس از احداث سد داشت. مساحت تحت پوشش اراضی آبی در زمان اجرای تحقیق ۷۶درصد بود. بحث و نتیجهگیری: در مطالعه حاضر مشخص شد که وسعت مجاز تخصیص اراضی به زارعت آبی در منطقه برابر با ۴۶ درصد مساحت حوضه آبریز پایاب سد کرخه است از اینرو افزایش کاربری زراعت آبی عامل اصلی کاهش کیفیت آب رودخانه است.کلیدواژه ها
سدهای بزرگ, کیفیت آب, کاربری اراضی, تصاویر ماهواره ای, مدل های رگرسیون چند متغیرهاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.