محمدتقی عبادی - دانشجوی کارشناسی ارشد، رشته علوم باغبانی گرایش گیاهان دارویی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
مجید عزیزی - دانشیار، گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
رضا امیدبیگی - استاد، گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس تهران
محمد حسن زاده خیاط - استاد، دانشکده داروسازی و مرکز تحقیقات علوم دارویی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد

به منظور بررسی تاثیر تاریخ کاشت و نوبت برداشت بر عملکرد گل، درصد و اجزای اسانس بابونه آلمانی (Matricaria recutita L.) رقم پرسو (Presov)، بذر گیاه مذکور از کشور اسلواکی تهیه گردید و آزمایشی به صورت کرت های خرد شده و در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتور اصلی شامل سه تاریخ کاشت (۱۵ آبان، ۱۵ اسفند و ۱۵ فروردین ماه) و فاکتور فرعی شامل سه نوبت برداشت (اول، دوم و سوم) بود. صفات مورد بررسی شامل عملکرد گل خشک، درصد و عملکرد اسانس بودند و عملکرد اجزای اسانس شامل بتا-فارنزن، آلفا-بیسابلول اکسید B، آلفا-بیسابلول، کامازولن و آلفا-بیسابلول اکسید A نیز مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان دهنده اثر معنی دار تاریخ کاشت، نوبت برداشت و اثر متقابل این دو فاکتور بر صفات مورد اندازه گیری بود. نتایج نشان دادند که بیشترین عملکرد گل خشک (۴۰ گرم در متر مربع) مربوط به برداشت دوم تیمار ۱۵ آبان ماه بود و بیشترین میزان اسانس (۷۲/۰ درصد وزنی براساس وزن خشک)، عملکرد اسانس (۲۶/۰ گرم در متر مربع) و عملکرد آلفا-بیسابلول (۲۳۷۵/۰ گرم در متر مربع) در برداشت دوم تاریخ کاشت ۱۵ اسفندماه مشاهده شد. همچنین بیشترین میزان کامازولن (۰۴۷۳/۰ گرم در متر مربع) مربوط به برداشت سوم تیمار ۱۵ اسفندماه بود که با برداشت دوم آن اختلاف ناچیزی داشت. نتایج این تحقیق نشان داد که ۱۵ اسفندماه بهترین تاریخ کاشت بابونه آلمانی رقم پرسو در شرایط آب و هوایی مشهد است و نوبت برداشت دوم بدلیل داشتن عملکرد اسانس و آلفا-بیسابلول بالا و میزان کامازولن مطلوب دارای کیفیت بیشتری از برداشت های دیگر می باشد.

بابونه آلمانی (Matricaria recutita L.), تاریخ کاشت, نوبت برداشت, عملکرد گل, کامازولن, آلفا-بیسابلول