تاثیر زمان برداشت بر عملکرد پیکر رویشی و میزان اسانس گیاه دارویی آویشن ابلق (Thymus × citriodorus (Pers.) Schreb)

  • سال انتشار: 1389
  • محل انتشار: مجله تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران، دوره: 26، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_IJMAPR-26-3_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 372
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

رضا امیدبیگی

استاد، بخش علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس

فرنوش فتاحی

دانشجوی دکترا، گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس

فریبا فتاحی

دکترای حرفه ای، جهاد دانشگاهی، دانشگاه علوم پزشکی ایران

قاسم کریم زاده

دانشیار، بخش زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

گیاه آویشن ابلق با نام علمی (Thymus× citriodorus (Pers.) Schreb) یک گیاه بوته ای چند ساله و متعلق به تیره نعناع است. این گیاه در حقیقت هیبرید بین دو گیاه Thymus vulgaris و Thymus pulegioides می باشد. این گیاه به عنوان معرق و در درمان برونشیت مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین مشخص شده که اسانس حاصل از پیکر رویشی آن دارای اثر ضد باکتری و ضد قارچی می باشد. از این رو، تحقیق حاضر در باغ گیاهان دارویی شرکت دارویی زردبند واقع در شمال تهران به منظور تعیین بهترین زمان برداشت گیاه آویشن ابلق از نظر بالاترین عملکرد پیکر رویشی و میزان اسانس انجام گردید. پیکر رویشی گیاهان چهار ساله از خرداد تا آخر تیرماه سال ۱۳۸۷ در ۴ مرحله فنولوژیکی مختلف شامل: ۱) مرحله قبل از گلدهی، ۲) مرحله آغاز گلدهی، ۳) مرحله گلدهی کامل و ۴) مرحله تشکیل میوه برداشت شد و بعد در هوای آزاد و در سایه خشک گردید. نتایج بدست آمده از این تحقیق نشان داد که زمان برداشت در سطح احتمال ۱/۰% تاثیر معنی داری بر میزان وزن تر و وزن خشک پیکر رویشی آویشن ابلق داشت، به طوری که بالاترین وزن تازه و وزن خشک پیکر رویشی از مرحله گلدهی کامل و مرحله تشکیل میوه بدست آمد. بنابراین بیشترین مقدار اسانس به میزان ۲۱/۲ درصد از مرحله آغاز گلدهی استخراج شد و مقدار اسانس بدست آمده از گیاهان برداشت شده در مراحل قبل از گلدهی، گلدهی کامل و تشکیل میوه به ترتیب ۸۰/۱، ۴۵/۱ و ۶۶/۱ درصد بود. همچنین میزان عملکرد (میلی لیتر) اسانس در ۱۰۰ متر مربع محاسبه شد که با توجه به مقایسه میانگین ها، بالاترین عملکرد اسانس (۶۱/۸۴۰ میلی لیتر) در مرحله تشکیل میوه بدست آمد. بنابراین مطابق با نتایج بدست آمده مناسبترین زمان برداشت پیکر رویشی گیاه آویشن ابلق برای رسیدن به بالاترین عملکرد اسانس مرحله تشکیل میوه می باشد.

کلیدواژه ها

آویشن ابلق (Thymus× citriodorus (Pers.) Schreb), خانواه نعناع, زمان برداشت, کمیت و کیفیت اسانس, ژرانیول, ژرانیال

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.