مقایسه ترکیب های تشکیل دهنده اسانس اندامهای هوایی گیاه Artemisia turcomanica Gand. در ساعت های مختلف تقطیر

  • سال انتشار: 1389
  • محل انتشار: مجله تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران، دوره: 26، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_IJMAPR-26-4_012
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 307
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

طیبه بی نیاز

مربی، گروه شیمی، دانشکده علوم، دانشگاه شهید بهشتی

زهره حبیبی

دانشیار، گروه شیمی، دانشکده علوم، دانشگاه شهید بهشتی

مریم یوسفی

دانشجوی دکترای رشته شیمی، دانشکده علوم، دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

جنس Artemisia (درمنه) متعلق به خانواده Asteraceae می باشد و در ایران ۳۴ گونه دارد که دو نوع آنها به نامهای A. melanolepis Boiss. و A. kermanensis Podl. بومی ایران هستند. این گیاه در طب سنتی ایران و چین مورد توجه فراوانی است. هدف این تحقیق تعیین ترکیب های شیمیایی موجود در اسانس برگ در ساعت های مختلف تقطیر و بررسی اسانس ساقه پس از چهار ساعت تقطیر می باشد. بنابراین تاثیر زمانهای مختلف جمع آوری بر ترکیب های شیمیایی اسانس برگ نیز مورد بررسی قرار گرفته است. ترکیب های شیمیایی تشکیل دهنده اسانس برگهای گیاه Artemisia turcomanica Gand. پس از یک، دو و سه ساعت تقطیر توسط دستگاه کلونجر استخراج و به طور جداگانه نگهداری شده و توسط کروماتوگرافی گازی (GC) و کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی (GC/MS) مورد بررسی قرار گرفت. به طور کلی ۳۹ ترکیب براساس ویژگی های طیف جرمی، ضریب بازداری و طیف NMR شناسایی گردید. در اسانس جمع آوری شده پس از یک ساعت تقطیر ترکیب های لینالول (۲۱%)، ۸،۱-سینئول (۱۹%)، کامفور (۱۷%) و سیس- کریزانتنیل استات (۱۶%) بالاترین درصدها را دارا بودند و به طور کلی ۳۰ ترکیب شناسایی شد. نتایج آنالیز GC/MS اسانس جمع آوری شده در ساعت دوم تقطیر وجود ۲۵ ترکیب را نشان داد که در میان آنها اجزای عمده سیس- کریزانتیل استات (۲۴%)، بورنیل استات (۱۵%)، لینالول (۱۳%) و کامفور (۳/۹%) بودند. در اسانس حاصل در ساعت سوم تقطیر ۳۰ ترکیب شناسایی گردید که در میان آنها ترکیب های عمده سیس- کریزانتیل استات (۱۲%)، سلین- ۱۱ ان- ۴- آلفا- ال (۷/۸%)، بورنیل استات (۸%)، سیس- جاسمون (۴%) و کامفور (۶/۳%) بودند. در اسانس ساقه گیاه ۱۸ ترکیب شناسایی شدند که در میان آنها سیس- کریزانتیل استات (۲۹%)، بورنیل استات (۱۹%)، کامفور (۹%) و ۸،۱-سینئول (۹/۶%) ترکیب های عمده بودند. در مقایسه میان ترکیب درصد اجزاء تشکیل دهنده اسانس برگ دیده شد که در ساعت اول تقطیر، مونوترپن ها بالاترین درصدها را دارا هستند (۷/۸۶%)، در صورتی که در ساعت های دوم و سوم این میزان به ترتیب به ۷/۷۲% و ۲/۳۸% کاهش می یابد. در مقابل، میزان سزکویی ترپن های اکسیژن دار در ساعت سوم به بیشترین مقدار خود می رسد.

کلیدواژه ها

Artemisia turcomanica Gand, اسانس, تقطیر, سیس-کریزانتیل استات, بورنیل استات

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.