بررسی ترکیب های شیمیایی اسانس برگ، گل، ساقه و ریشه Salvia macilenta Boiss.

  • سال انتشار: 1393
  • محل انتشار: مجله تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران، دوره: 30، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_IJMAPR-30-4_014
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 254
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محمدرضا اخگر

استادیار، گروه شیمی، دانشکده علوم، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرمان

پیمان رجایی

استادیار، گروه میکروبیولوژی، دانشکده علوم، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرمان

سمیه اماندادی

دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه شیمی، دانشکده علوم، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرمان

چکیده

جنس Salvia، متعلق به تیره نعناع، در ایران ۵۸ گونه دارد که ۱۷ گونه آن انحصاری ایران است. هدف از این مطالعه، مقایسه ترکیب های شیمیایی اسانس برگ، گل، ساقه و ریشه Salvia macilenta Boiss. بود. این گیاه در اردیبهشت ماه ۱۳۹۱ از مسیر جاده بم- جیرفت، منطقه جبالبارز واقع در استان کرمان جمع آوری شد و از اندام های مختلف آن به طور جداگانه به روش تقطیر با آب، اسانس گیری بعمل آمد. ترکیب های تشکیل دهنده روغن های اسانسی با استفاده از دستگاه های کروماتوگراف گازی (GC) و کروماتوگراف گازی متصل به طیف سنج جرمی (GC/MS) شناسایی شدند. در اسانس برگ، ۴۶ ترکیب شناسایی شد که ۷/۹۹% اسانس را تشکیل می دادند. آلفا-پینن (۴/۳۶%)، بتا-پینن (۶/۷%)، بورنئول (۴/۵%) و بتا-کاریوفیلن (۱/۵%) ترکیب های اصلی اسانس بودند. همچنین، اسانس گل ۲۶ ترکیب داشت که ۱۰۰% آن را شامل می شد. آلفا-پینن (۱/۴۵%)، بتا-پینن (۵/۱۰%)، کامفن (۸/۸%) و لیمونن (۸/۶%) اجزای عمده اسانس بودند. در اسانس ساقه، ۱۸ ترکیب شناسایی شد که ۵/۹۷% آن را تشکیل می دادند. ترکیب های اصلی، آلفا-پینن (۱/۲۵%)، بورنیل استات (۸/۱۶%)، بتا-اودسمول (۶/۸%) و بورنئول (۱/۸%) بودند. از طرف دیگر، از بین ۱۰ ترکیب شناسایی شده در اسانس ریشه که ۲/۸۸% آن را تشکیل می دادند، ویریدیفلورول (۱/۱۸%)، بتا-اودسمول (۴/۱۶%)، ترانس-فروژینول (۸/۱۵%) و دی بوتیل فتالات (۶/۱۰%) ترکیب های عمده بودند. در نتیجه، روغن های اسانسی برگ، گل و ساقه S. macilenta غنی از منوترپن ها بوده و آلفا-پینن، ترکیب شاخص اندام های مذکور، در اسانس ریشه وجود نداشت.

کلیدواژه ها

Salvia macilenta Boiss. (مریم گلی شکننده), تیره نعناع, روغن اسانسی, آلفا-پینن

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.