محمدباقر رضایی - اعضای هیات علمی موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع
کامکار جایمند - اعضای هیات علمی موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع

گیاه علفی کاه مکی (Cymbopogon olivieri) در مناطق گرمسیری ایران در جنوب کشور می روید و بوی معطری دارد. از آنجا که تاکنون در کشور ما، کارهای تحقیقاتی و کاربردی در مورد این گونه مهم که سطح وسیعی از زمینهای جنوب کشور را پوشش می دهد صورت نپذیرفته، هدف اصلی از این آزمایش شناسایی ترکیبهای موجود در اسانس این گیاه می باشد. از جنبه شیمی به اجزا اسانسهایCymbopogon توجه بیشتری در مقایسه با سایر اجزای گونه های مختلف معطوف شده است. این اسانسها به دو دسته اصلی تقسیم می شوند، یکی نوع ژرانیول که شامل مونوترپنوئیدهای غیر حلقوی نظیر ژرانیول، سیترال و سیترونلا می شود، و دیگری گروه منتان که به نحو عمده شامل مونوترپنوئیدهای تک حلقه ای همانند لیمونن، پیپریتون یا منتون می شود، ولی ژرانیول را در بر نمی گیرد. نمونه مورد آزمایش از ایستگاه تحقیقاتی بندر عباس جمع آوری و به صورت تازه با بازده ۰.۶۵ درصد، به روش تقطیر با آب اسانس گیری گردید. بعد نمونه به دستگاه های کروماتوگرافی گازی (GC) و کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی (GC/MS) تزریق و مورد شناسایی قرار گرفت. ترکیبهای عمده شناسایی شده در ساقه سطحی تازه شاملpiperitone (۶۲.۲ درصد)،dihydro-ocimenetrans (۱۳.۲ درصد)، a-cadinol (۲.۲ درصد) و elemol (۲ درصد) شناسایی گردیدند. ترکیب پیپریتون دارای خواص ضدتنگی نفس می باشد.

کاه مکی, ترکیبهای شیمیایی, اسانس, پیپریتون