بررسی آسیب پذیری سکونتگاه ها در نواحی روستایی مطالعه مقایسه ای شهر فراغی و روستاهای سیل زده شرق استان گلستان

  • سال انتشار: 1397
  • محل انتشار: مجله تحلیل فضایی مخاطرات محیطی، دوره: 5، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_JSAEH-5-1_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 380
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

معصومه نیاستی

Pardis Branch, Islamic Azad University, Pardis, Iran

سید امیرحسین گرکانی

Pardis Branch, Islamic Azad University, Pardis, Iran

چکیده

مخاطرات طبیعی در اغلب موارد، تلفات سنگین جانی و مالی بر سکونتگاه های انسانی وارد می سازد. زیرساخت های نامناسب، عدم توزیع عادلانه امکانات میان شهرها و روستاها، نابرابری های اجتماعی و اقتصادی، سبب روند رو به رشد آسیب پذیری سکونتگاهی کشور در برابر مخاطرات است. هدف از این پژوهش، بررسی آسیب پذیری سکونتگاه­های روستایی جابه جاشده شرق استان گلستان پس از سیل ۱۳۸۴ می باشد. این پژوهش از نوع توصیفی-تحلیلی و داده های آن در دو  بخش کتابخانه ای و میدانی جمع آوری شده اند. جامعه آماری حاضر (۱۳۹۲ خانوار) مجموعه­ای از، ساکنان شهر فراغی و روستاییانی که به روستاهای چاتال، قپان علیا و سفلا بازگشته­اند می­باشد. از این میزان، با توجه به رابطه ی کوکران (سطح اطمینان ۹۵ درصد و ضریب خطای ۰.۰۵) تعداد ۳۰۱ خانوار به صورت تصادفی ساده برای تکمیل پرسشنامه انتخاب و درنهایت باوجود تلاش پژوهشگران، تنها تعداد ۱۸۵ مورد از پرسشنامه­ها جمع­آوری شد. برای مقایسه آسیب پذیری در دو نمونه، از آزمون t نمونه های مستقل استفاده شده است. از آنجاکه بررسی میزان آسیب­پذیری کالبدی تنها با رویکردهای متداول، ممکن نبوده، پژوهش حاضر با استفاده از نرم­افزار GIS به پیش­بینی مناطقی که پس از رخداد مخاطرات­ به سبب حساسیت موجود به پهنه­های بحرانی تبدیل می شوند پرداخته است. بررسی ها نشان­دهنده­ی افزایش میزان آسیب پذیری شهر فراغی در ابعاد اقتصادی، اجتماعی و کاهش میزان آسیب پذیری کالبدی – محیطی آن نسبت به سه روستا می باشد. از آنجا که کاهش آسیب پذیری منوط به کاهش خسارات در تمامی ابعاد است؛ نتایج این پژوهش نشان می­دهد، بازسازی پس از سیل ۱۳۸۴ استان گلستان نه تنها در کاهش میزان آسیب پذیری شهر فراغی نسبت به سه روستای مورد بررسی، موفق نبوده بلکه بر روند رو به­ رشد آسیب­پذیری آن موثر بوده است.

کلیدواژه ها

Vulnerability, displacement, rural settlements, recreational city, Golestan province, آسیب پذیری, جابه جایی, سکونتگاه های روستایی, شهر فراغی, استان گلستان

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.