مبانی فلسفی مخاطرات محیطی
- سال انتشار: 1393
- محل انتشار: مجله تحلیل فضایی مخاطرات محیطی، دوره: 1، شماره: 1
- کد COI اختصاصی: JR_JSAEH-1-1_001
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 240
نویسندگان
چکیده
مهمترین مسئله در تعریف و تعدیل مخاطرات محیطی بررسی مبانی فلسفی آن است. بدین جهت، در این مقاله، ابتدا، مخاطرات محیطی تعریف و روند تکوین و تحول آن شرح داده شد. سپس، به بحث دربارهی فلسفههای موثر پرداخته شد. در این زمینه، از دیدگاه دین اسلام هم بهره گرفته شد. سرانجام، نقش علم جغرافیا در تعریف، تحلیل و چارهسازی مخاطرات محیطی مطرح گردید. واژهی خطر همیشه در رابطهی انسان با شرایط محیطی تعریف شده است. در ابتدا، زمانی که زندگی انسان بسیار ساده و بیولوژیک بود، خطر در حد بیماریهای واگیر و کشنده تعریف میشد. اما بعدها، در پی توسعهی جمعیت و انتظارات انسان و بهرهبرداری فزاینده او از طبیعت، خطر اتفاقهای ناشی از رفتار انسان با محیط تعریف شد و به آن حادثهای گفته شد که به انسان یا مایملکاو صدمه بزند. در زمینهی ریشهی فلسفی مخاطرات محیطی، اولین فلسفه، که هنوز هم آثار آن ادامه دارد، فلسفه انسان محور است. طبق این فلسفه انسان حاکم طبیعت است و باید برای توسعه و زندگی خود از آن بهرهبرداری کند. بعد از جنگ جهانی دوم و مسلط شدن انسان به تکنولوژی، این بهرهبرداری بسیار گسترده شد و بحرانهای امروزی را ایجاد کرد. در مقابل، فلسفهی اکوسیستممحور بهرهبرداری انسان را از محیط محدود کرده و اجازه بیشتر از نیاز اولیه را نمیدهد. در این فلسفه محیط مقدس بوده و ارزش ذاتی دارد. از نظر دین اسلام هم عامل اصلی مخاطرات محیطی اسراف و رفتار نامطلوب انسان با محیط است. اما، از منظر جغرافیا مخاطرات محیطی بر اثر بهم خوردن نظم محیط طبیعی ایجاد میشود. در هر کجا که پراکندگی جمعیت با پراکندگی منابع محیطی هماهنگ نباشد مخاطرات رخ خواهد داد. در نتیجه، فلسفهی ایجاد مخاطرات محیطی فلسفهای مکانمحور است. محور اصلی این فلسفه نظم محیطی است که در پراکندگی پدیدهها و ویژگیها نمایان است. به هم زدن این نظم سبب بیعدالتی فضایی در توزیع منابع میشود. اخلاق محیطی از منظر جغرافیا برهم نزدن این نظم و رعایت عدالت فضایی است. روش جغرافیا برای چارهجویی و جلوگیری از مخاطرات محیطی هم برنامهریزی فضایی (آمایش سرزمین) است.کلیدواژه ها
Environmental hazards, Spatial analysis, Land ethics, Philosophical bases of Environmental hazards, Human ecology, مخاطرات محیطی, فلسفه ی مخاطرات محیطی, اخلاق محیطی, اکولوژی انسانی, فلسفه ی مکان محوراطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.