حسین کریمی دائینی
مهدی کاظمی بن چناری
مهدی خدایی مطلق
محمدحسین مرادی

    تاثیر افزایش سطح پروتئین با استفاده از کنجاله­سویا یا پودر گوشت بر عملکرد، متابولیت­های خونی، آنزیم­های کبدی و انسولین در گوساله­های نر در حال رشد هلشتاین بررسی گردید. تعداد ۳۶ راس گوساله نر هلشتاین با میانگین وزن ۷/۱۶۷ در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تیمار (۱۲ دام در هر تیمار) به مدت ۹ هفته مورد آزمایش قرار گرفتند. تیمارهای آزمایشی شامل؛ ۱) جیره شاهد (CON) با سطح پروتئین خام توصیه شده سطح NRC (۸/۱۳ درصد)؛ ۲) افزایش سطح پروتئین خام جیره تا ۹/۱۴ درصد با استفاده از کنجاله سویا و ۳) افزایش سطح پروتئین جیره تا ۹/۱۴ درصد با استفاده از پودر گوشت بود. جایگزینی در هر دو تیمار به­جای سبوس گندم بود. نتایج نشان داد خوراک­مصرفی و افزایش وزن گوساله ها تحت تاثیر تیمارهای آزمایشی قرار نگرفت. بدون در نظر گرفتن منبع مکمل پروتئینی، با افزایش سطح پروتئین جیره ضریب تبدیل خوراک بهبود داشت (۰۹/۰=P). در بین متابولیت های خون، تنها گلوکز خون گوساله های تغذیه شده با سطح پروتئین بالا تمایل به افزایش داشت (۰۷/۰=P). آنزیم های کبدی آسپارتات آمینوترانسفراز و آلانین آمینوترانسفراز تفاوتی در بین تیمارهای آزمایشی نداشتند. هورمون انسولین در تیمار حاوی پودر گوشت افزایش داشت (۰۴/۰=P). به طور خلاصه نتایج نشان داد علیرغم اینکه افزایش سطح پروتئین جیره با منبع قابل تجزیه در شکمبه (کنجاله سویا) قابل توصیه نیست؛ اما استفاده از منبع پروتئین غیر قابل تجزیه در شکمبه (پودر گوشت) سبب بهبود غلظت گلوکز خون و افزایش غلظت انسولین گردید که می­تواند در نرخ رشد گوساله­های در حال رشد تاثیرگذار باشد.  

Growing calves, Protein source, Protein level, Insulin, گوساله های در حال رشد, منبع پروتئین, سطح پروتئین, انسولین