زهرا مجیدی

موتاسیون به عنوان ابزار مفیدی در برنامه های اصلاحی گیاهان پذیرفته شده است که قادر است حداکثر تنوع قابل توارث برای عمل انتخاب را فراهم نماید. در مطالعه حاضر نقش سه موتاژن شیمیایی اتیل متان سولفونات (۱۴۰ میلی مولار)، سدیم آزید (۲ میلی مولار) و تیمار ترکیبی متیل نیتروز اوره + سدیم آزید (۳۰ میلی مولار+۲ میلی مولار) در ایجاد تنوع در صفات زراعی رقم برنج طارم محلی مورد بررسی قرار گرفت. صفات زراعی مورد بررسی شامل ارتفاع بوته، تعداد پنجه، طول و عرض برگ پرچم، طول خوشه، تعداد خوشچه ی اولیه و ثانویه، تعداد دانه های پوک، پر و کل در خوشه بودند. نتایج نشان داد که ارتفاع بوته و تعداد کل دانه در خوشه بیشترین و مناسبترین واکنش را نسبت به این موتاژن ها نشان دادند. ارتفاع بوته در هر سه تیمار موتاژنی نسبت به شاهد بطور معنی داری کاهش و تعداد کل دانه در خوشه نیز در هر سه تیمار موتاژنی نسبت به شاهد بطور معنی داری افزایش یافت. ارتفاع بوته در هر سه تیمار موتاژنی بیشترین وراثت پذیری و پیشرفت ژنتیکی را نشان داد. حداکثر مقدار وراثت پذیری و پیشرفت ژنتیکی در اکثر صفات در تیمار ترکیبی متیل نیتروز اوره + سدیم آزید مشاهده شد که نشان دهنده تاثیر بیشتر این موتاژن نسبت به دو موتاژن دیگر بوده است.

Mutation, EMS, AZ, MNU+AZ, Genetic variation, Rice, موتاسیون، اتیل متان سولفونات،سدیم آزید، ، متیل نیتروز اوره + سدیم، تنوع ژنتیکی، برنج