تجزیه و تحلیل اثر شوری بر میزان کلروفیل، شاخص های فلورسانس کلروفیل و عملکرد دانه برخی ارقام برنج

  • سال انتشار: 1395
  • محل انتشار: پژوهشنامه اصلاح گیاهان زراعی، دوره: 8، شماره: 18
  • کد COI اختصاصی: JR_JCB-8-18_022
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 260
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

احمد مجیدی مهر

رضا امیری فهلیانی

چکیده

     برنج (Oryza sativa L.) تامین­کننده غذای نیمی از مردم جهان است و شوری در برخی مناطق، موجب کاهش عملکرد این گیاه می­گردد. به منظور توسعه کشت برنج در مناطقی با آب یا زمین­های شور، میزان کلروفیل، شاخص­های فلورسانس­کلروفیل و عملکرد دانه برخی از ارقام برنج تحت تاثیر تنش شوری، در تابستان ۹۲-۱۳۹۱ در مزرعه دانشکده­ کشاورزی دانشگاه یاسوج، مورد ارزیابی قرار گرفتند. آزمایش به­صورت کرت­های یکبار خردشده و در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با ۳ تکرار انجام­ شد. عامل اصلی، شامل ۴ سطح شوری و عامل فرعی شامل ۱۱ رقم برنج بود. نتایج تجزیه واریانس نشان­داد که اثر شوری بر شاخص­های فلورسانس غیر­معنی­دار ولی بر میزان کلروفیل و عملکرد دانه بسیار معنی­دار (۰۱/­۰p < ) بود. تجزیه به مولفه­های اصلی در هر دو شرایط تنش و بدون ­تنش، ۶ متغیر اولیه F۰، Fm، Fv، Fv/Fm، میزان کلروفیل و عملکرد دانه را در قالب ۲ مولفه گروه­بندی نمود به نحوی که در شرایط بدون تنش، مولفه ول شامل شاخص­های فلورسانس Fm و­ Fv در جهت مثبت و مولفه دوم، شامل حداکثر کارآیی فتوسیستم II در جهت مثبت و عملکرد دانه در جهت منفی بود. در شرایط تنش، بیشترین تاثیر در مولفه اول متعلق به F۰ در جهت منفی و Fm و Fv/Fm در جهت مثبت و بیشترین اثر در مولفه دوم مربوط به کلروفیل و در جهت منفی بود. تجزیه خوشه­ای، ارقام برنج را بر اساس میزان فلورسانس کلروفیل و عملکرد دانه در شرایط تنش و بدون­تنش، به سه خوشه گروه­­­بندی نمود. در شرایط تنش، رقم­های غریب و لنجان­عسکری در گروه متحمل قرار گرفتند. در برنامه­های به­نژادی از تلاقی رقم غریب، دارای میزان کلروفیل و نسبت بالای  Fv/Fm، زودرس و متحمل، رقم حسن­سرایی از برنج­های مرغوب و با کیفیت بالای پخت، طول دانه بلند و دیررس و حساس به شوری، می­توان برای ایجاد ارقام مناسب برای زمین­های شور، استفاده­ نمود.

کلیدواژه ها

Cluster Analysis, Chlorophyll, Principal Components Analysis, Rice, Ward's, برنج, کلروفیل, حداقل واریانس وارد, تجزیه مولفه های اصلی, تجزیه خوشه ای

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.