برآورد اثر ژن ها و قدرت ترکیب پذیری صفات زراعی در بین تعدادی از واریته های گندم نان تحت شرایط تنش خشکی

  • سال انتشار: 1396
  • محل انتشار: پژوهشنامه اصلاح گیاهان زراعی، دوره: 9، شماره: 22
  • کد COI اختصاصی: JR_JCB-9-22_010
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 228
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

علی افتخاری

Graduate University of Advanced Technology

امین باقی زاده

Graduate University of Advanced Technology

روح اله عبدالشاهی

University of Shahid Bahonar, Kerman

محمد مهدی یعقوبی

Graduate University of Advanced Technology

چکیده

خشکی از عمده­ترین خطرات برای تولید مطلوب گندم می­باشد، دست­یابی به نتایج مطلوب در برنامه های اصلاحی نیازمند انتخاب آگاهانه والدین بر اساس قابلیت ترکیب پذیری عمومی و خصوصی می باشد. به منظوربررسی خصوصیات ژنتیکی و قابلیت ترکیب پذیری عمومی و خصوصی و نحوه عمل ژن­ها در شرایط تنش خشکی، در بین نه رقم گندم نان تلاقی هایی به­صورت دایالل یک طرفه انجام شد. در پاییز۱۳۹۲ بذور دورگ  F۲به همراه نه والد آن­ها در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه دانشگاه شهید باهنر کرمان کشت گردید. والدین و نتاج  F۲از لحاظ صفات زراعی طول ساقه، تعداد روز تا رسیدگی، طول سنبله، طول پدانکل، وزن هزار دانه، مساحت برگ پرچم و عملکرد دانه مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج دایالل با استفاده از روش دو مدل B گریفینگ و هیمن- جینکز نشان داد که اثر ترکیب­پذیری عمومی برای صفات وزن هزار دانه، طول ساقه، تعداد روز تا رسیدگی، طول پدانکل، در سطح آماری یک درصد و برای سایر صفات در سطح پنج درصد  معنی­دار و ترکیب­پذیری خصوصی برای صفات طول ساقه ،وزن هزار دانه و عملکرد دانه در سطح آماری یک درصد و برای سایر صفات در سطح پنج درصد معنی­دار بود.  برای اندازه‫گیری میزان اثر افزایشی، نسبت میانگین مربعات ترکیب پذیری عمومی بر ترکیب پذیری خصوصی در مورد کلیه صفات به غیر از صفت عملکرد دانه محاسبه و معنی­دار شد، در نتیجه برای عملکرد دانه بیشترین سهم واریانس ژنتیکی به واریانس غیر افزایشی اختصاص دارد. میزان وراثت پذیری عمومی برای صفات مورد مطالعه بین ۵۵ تا ۷۴ درصد و میزان وراثت­پذیری خصوصی بین ۳۲ تا ۶۱ درصد متغییر بود. با توجه به بررسی گرافیکی تجزیه هیمن - جینکز می­توان نتیجه گرفت که برای صفات طول ساقه، تعداد روز تا رسیدگی و عملکرد دانه رابطه فوق غالبیت و برای سایر صفات رابطه غالبیت نسبی بین آلل ها وجود دارد.

کلیدواژه ها

Bread wheat, Diallel analysis, Drought stress, Gene action, Hertability, عمل ژن, تنش خشکی, وراثت پذیری, تجزیه دایالل, گندم نان

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.