مطالعه همبستگی و تجزیه علیت صفات زراعی و عملکرد دانه جمعیت های گندم نیای وحشی Aegilops cylindrica L. در شرایط نرمال و تنش خشکی در ایلام

     به منظور بررسی روابط بین صفات زراعی و عملکرد دانه Aegilops cylindrica، ۴۸ جمعیت این گونه گیاهی در قالب طرح آزمایشی آگمنت بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در۴ تکرار تحت دو شرایط تنش خشکی و نرمال در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه ایلام مورد مطالعه قرار گرفتند. همبستگی ساده بین صفات در هر دو شرایط تنش و نرمال نشان داد که صفات عملکرد سنبله تک بوته، عملکرد بیولوژیکی تک بوته و وزن کاه تک بوته بیشترین همبستگی را با عملکرد دانه تک بوته داشتند. نتایج رگرسیون نشان داد که صفات عملکرد سنبله تک بوته، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، وزن تک سنبله و طول سنبله در شرایط نرمال و صفات عملکرد سنبله تک بوته، وزن تک سنبله و وزن هزار دانه در شرایط تنش وارد مدل رگرسیونی شدند. به ترتیب ۳/۹۶ و ۳/۹۵ درصد از مجموع تغییرات کل با مدل رگرسیونی برازش شده در شرایط نرمال و تنش بیان شد. نتایج تجزیه علیت نیز اهمیت تاثیر این صفات اندازه گیری شده بر عملکرد دانه را تایید کرد. در هر دو شرایط نرمال و تنش خشکی، عملکرد سنبله تک بوته بیشترین اثر مستقیم و مثبت را بر عملکرد دانه داشت. نتایج نشان داد که در برنامه های اصلاحی با هدف افزایش عملکرد دانه در جمعیت های Ae. cylindrica بهتر است در هر دو شرایط نرمال و تنش گزینش بر اساس عملکرد سنبله صورت پذیرد. 

کلیدواژه ها:

Aegilops cylindrica ، Correlation analysis ، Drought stress ، Grain yield ، Path Coefficient analysis ، آژیلوپس سیلندریکا ، تجزیه همبستگی ، تجزیه علیت ، تنش خشکی ، عملکرد دانه