فاکتورهای بیماری زایی جدایه های زنگ ساقه (Puccinia graminis f. sp. tritici) و شناسایی منابع مقاومت در ژنوتیپ های سینتتیک گندم سیمیت
- سال انتشار: 1397
- محل انتشار: پژوهشنامه اصلاح گیاهان زراعی، دوره: 10، شماره: 27
- کد COI اختصاصی: JR_JCB-10-27_010
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 220
نویسندگان
University of Tabriz
University of Tabriz
Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO)
Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO)
University of Tabriz
چکیده
بیماری زنگ ساقه گندم با عامل قارچی Puccinia graminis f. sp. tritici یکی از مهمترین بیماری های این محصول در جهان می باشد. یافتن منابع مقاومت جدید نسبت به این بیماری در ژنوتیپ های سینتتیک گندم هگزاپلویید به دلیل داشتن تنوع ژنتیکی بالا محتمل می باشد. بهمنظور آگاهی از ساختار ژنتیکی جمعیت عامل بیماری زنگ ساقه، ۱۲ جدایه تک جوش شده مربوط به مناطق گرگان و بروجرد در سال های ۱۳۹۳ و ۱۳۹۴ تعیین نژاد شدند، سپس مقاومت ۳۴۸ ژنوتیپ سینتتیک گندم با استفاده از صفت تیپ آلودگی در مقیاس صفر تا ۴ نسبت به چهار جدایه از ۱۲ جدایه تعیین نژاد شده در مرحله گیاهچ های با استفاده از طرح بلوک های کامل تصادفی در دو تکرار مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس نتایج حاصل از واکنش ارقام استاندارد و افتراقی گندم ضمن شناسایی دو نژاد TKTTF و TTTTF در بین تمامی جدایه ها، بیماریزایی چهار جدایه ی منتخب بر روی ژنوتیپ های حامل ژن های Sr۵، Sr۶، Sr۷a، Sr۷b، Sr۸a، Sr۸b، Sr۹a، Sr۹b، Sr۹d، Sr۹e، Sr۹g، Sr۱۰، Sr۱۲، Sr۱۴، Sr۱۵، Sr۱۶، Sr۱۷،Sr۱۸ ، Sr۱۹، Sr۲۰، Sr۲۱، Sr۲۲، Sr۲۳، Sr۲۸، Sr۳۰، Sr۳۴، Sr۳۶، Sr۳۷، Sr۳۸، SrTmp و SrMcN مشاهده گردید. تجزیه واریانس مرکب نشان داد که در مرحلهی گیاهچ های بین ژنوتیپ های گندم از نظر واکنش به جدایه های منتخب اختلاف معنی داری داشتند. همچنین معنی دار شدن اثر متقابل جدایه × ژنوتیپ حاکی از آن بود که در برخی از ژنوتیپ ها مقاومت اختصاص به جدایه داشتند. واکنش اختصاص به جدایه در ۱۶ درصد از ژنوتیپ ها مشاهده گردید، بدین معنی که حداقل در برابر یکی از جدایه ها واکنش مقاومت و در برابر جدایه های دیگر حساسیت وجود دارد. ۶۱ درصد ژنوتیپ ها نسبت به هر چهار جدایه حساس (تیپ آلودگی ۳ تا ۴) و ۲۳ درصد ژنوتیپ ها (مثل لاین های ۲۲۸۴۲، ۲۲۸۵۷، ۲۲۸۶۲، ۲۲۸۶۳، ۲۲۸۶۴) نسبت به همه ی آنها مقاوم بودند (تیپ آلودگی صفر تا ۲)، ژنوتیپ های مقاوم دارای ژن های مقاومت موثر گیاهچ های بوده و می توانند در برنامه های به نژادی مقاومت به زنگ ساقه مورد استفاده قرار گیرند. نتایج این تحقیق اولین گزارش از مقاومت ژنوتیپ های سینتتیک گندم نسبت به نژادهای غالب زنگ ساقه در ایران می باشد.کلیدواژه ها
Infection type, Isolate, Isolate-specific resistance, Puccinia graminis f. sp. Tritici, Race analysis, تعیین نژاد, تیپ آلودگی, جدایه, مقاومت اختصاص به جدایه, Puccinia graminis f.sp. triticiاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.