شناسایی صفات موثر بر عملکرد دانه ژنوتیپ های گندم نان در شرایط دیم و آبیاری تکمیلی

  • سال انتشار: 1398
  • محل انتشار: پژوهشنامه اصلاح گیاهان زراعی، دوره: 11، شماره: 30
  • کد COI اختصاصی: JR_JCB-11-30_007
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 348
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سامان معتضدی

Islamic Azad University, Takestan Branch

سعید سیف زاده

Islamic Azad University, Takestan Branch

رضا حق پرست

Dryland Agricultural Research Sub-Institue Of sararood Kermanshah

حمیدرضا ذاکرین

Islamic Azad University, Takestan Branch

حمید جباری

Seed and Plant Improvement Institute, Agricultural & Natural Resources & Education center, Karaj

چکیده

توسعه ارقام پرمحصول، هدف اصلی در بسیاری از برنامه ­های اصلاحی گندم بوده و تحقق این هدف به شناخت روابط بین عملکرد دانه و اجزای مرتبط با آن بستگی دارد. به ­منظور بررسی روابط بین عملکرد دانه با برخی از صفات مورفوفیزیولوژیک و تعیین اهمیت نسبی هر یک از آنها، تعداد ۲۵ ژنوتیپ گندم نان از نظر ۱۴ صفت مورفوفیزیولوژیک در دو شرایط دیم و آبیاری تکمیلی در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار در شرایط مزرعه طی سال­های زراعی ۱۳۹۵-۱۳۹۳ در شرایط آب و هوایی مدیترانه ­ای غرب کشور (ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم سرارود کرمانشاه) مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس، تفاوت معنی­ داری را بین لاین­ها از نظر کلیه صفات مورد مطالعه در دو شرایط دیم و آبیاری تکمیلی نشان داد. ضرایب همبستگی ساده بین صفات در هر دو شرایط دیم و آبیاری تکمیلی نشان داد صفات پایداری غشاء سلولی، طول برگ پرچم، طول ریشک، محتوای آب نسبی، وزن هزار دانه و درصد کلروفیل، بیشترین همبستگی را با عملکرد دانه داشتند. نتایج تجزیه رگرسیون نشان داد که صفات طول پدانکل، محتوای آب نسبی، محتوای پرولین و درصد کلروفیل در شرایط دیم و صفات محتوای آب نسبی و محتوای پرولین در شرایط آبیاری تکمیلی وارد مدل رگرسیونی شدند و به ­ترتیب ۹۰۶/۰ و ۸۴۰/۰ از کل تغییرات مربوط به عملکرد دانه را تبیین نمودند. برای مشخص نمودن آثار مستقیم و غیرمستقیم و سهم هر یک بر عملکرد نیز تجزیه ضرایب مسیر انجام شد که بر این اساس، بیشترین آثار مستقیم مثبت مربوط به طول پدانکل، محتوای آب نسبی و درصد کلروفیل تحت شرایط دیم و محتوای آب نسبی تحت شرایط آبیاری تکمیلی بود که نشان دهنده اهمیت این صفات بر عملکرد دانه می­باشد. ژنوتیپ شماره ۱ (آذر ۲) برای شرایط آبیاری تکمیلی و ژنوتیپ شماره ۲۵ (ریژاو) برای شرایط دیم از بقیه ارقام و لاین­های مورد بررسی برتر بوده و قابل معرفی برای کشت در شرایط آب و هوایی منطقه مورد مطالعه می­باشند. صفات فیزیولوژیکی محتوای آب نسبی برگ، میزان پرولین، درصد کلروفیل و همچنین صفات مورفولوژیکی طول پدانکل و طول برگ پرچم به­عنوان صفات مناسب به ­منظور اصلاح ارقام دیم معرفی می­گردند.

کلیدواژه ها

Correlation Analysis, Morphophysiological Traits, Path Analysis, Peduncle Length, RWC, تجزیه همبستگی, صفات مورفوفیزیولوژیک, تجزیه علیت, طول پدانکل, محتوای آب نسبی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.