بررسی اثرات تنش شوری بر روی صفات رویشی و فیزیولوژیکی خیار (Cucumis sativus L.)

     خیار از جمله محصولات مهم کشاورزی است که به شکل­ های مختلفی توسط مردم ایران و جهان مصرف می شود. یکی از عوامل مهم در کاهش تولید این محصول شوری خاک و آب است. هدف از این تحقیق بررسی اثرات شوری سدیم کلرید (NaCl) بر صفات رویشی و فیزیولوژیکی خیار (Cucumis sativus L.) بوده است. در این تحقیق پس از رشد گیاهچه های خیار (یعنی پس از ۸ هفته) گیاهان با غلظت ­های مختلف نمک شامل ۲۵، ۵۰، ۷۵، ۱۰۰ و ۱۲۵ میلی­مولار آبیاری و تیمار شدند. پس از اعمال غلظت ­های شوری به ردیف های مختلف گیاهان، نمونه ­برداری انجام شد. سپس برخی از صفات مانند تعداد و طول ریشه، وزن تر و خشک ریشه و اندام هوایی، تعداد برگ، کلروفیل نسبی و کلروفیل فلورسانس، میزان سدیم و پتاسیم اندازه­ گیری شد. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ­ها نشان داد که غلظت ­های مختلف شوری موجب کاهش برخی پارامترهای رویشی و فیزیولوژیکی در گیاه خیار شد به طوری که بالاترین کیفیت صفات رویشی در گیاهان شاهد مشاهده شد و با افزایش غلظت شوری، کیفیت صفات رویشی کاهش یافت. بیشترین کاهش میزان تمام شاخص­ های اندازه گیری شده مربوط به تیمار حداکثری ۱۲۵ میلی­مولار بوده است. همچنین بالاترین میزان پتاسیم اندازه ­گیری شده در اندام هوایی و ریشه مربوط به گیاهان شاهد و پس از آن تیمار ۲۵ میلیمولار سدیم کلرید بود و کمترین میزان در تیمار ۱۲۵ میلی­مولار سدیم کلرید بود. بیشترین میزان سدیم ریشه و اندام هوایی نیز به ­ترتیب در تیمارهای ۱۲۵ و ۱۰۰ میلی­مولار سدیم کلرید مشاهده شد. اعمال شوری موجب کاهش کلروفیل در گیاه شد و در نتیجه  برخی از گیاهان به ­دلیل کاهش سطح کلرو فیل دچار کلروز شدید شده و از بین رفتند که این مشکل در گیاهان باغلظت ­های بالاتر نمک بیشتر دیده شد.

کلیدواژه ها:

Salinity stress ، chlorophyll amount ، Cucumber plant ، Sodium and potassium amount ، تنش شوری ، گیاه خیار ، میزان کلروفیل ، مقدار سدیم و پتاسیم