مطالعه تنوع ژنتیکی برخی ارقام جو (Hordeum vulgare L.) با استفاده از نشانگر ریزماهواره و صفات فیزیولوژیک رنگیزه های گیاهی وپرولین تحت تنش سرمای دیررس بهاره

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: پژوهشنامه اصلاح گیاهان زراعی، دوره: 12، شماره: 34
  • کد COI اختصاصی: JR_JCB-12-34_019
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 192
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

کوثر حق پناه

Genetic and Plant Breeding Department, Tarbiat Modares University

سیدرضاقلی میرفخرایی

Genetic and Plant Breeding Department, Tarbiat Modares University

مصطفی خدادادی

Seed and Plant Improvement Institute, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO)

سحر شمسی فر

Genetic and Plant Breeding Department, Tarbiat Modares University

چکیده

    گیاهان اغلب در معرض طیف وسیعی از تنش های غیرزیستی قرار می گیرند که این تنش ها اثرات نامطلوبی بر بقاء، رشد، کمیت و کیفیت محصولات کشاورزی دارند. سرما یکی از این تنش ها است که نوع سرمای دیررس بهاره آن، می تواند کشت غلات را در طول دوره زایشی با خسارت بزرگی مواجه سازد. هدف از این پژوهش، بررسی اثر تنش سرمای بهاره روی صفات فیزیولوژیک مرتبط با تحمل به تنش، شامل اسیدآمینه پرولین و رنگیزه های گیاهی (کلروفیل a، کلروفیل b، کلروفیل کل و کارتنوئید) در مرحله زایشی بود. بدین منظور آزمایشی در شرایط کنترل شده (گلخانه) با مدل تجزیه مرکب بر پایه طرح کاملا تصادفی که شامل چهار محیط (سطوح دمایی شاهد C°۸+، C°۲+، C°۰ و C°۲-)، ۲۰ رقم جو زراعی در سه تکرار، در دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس در سال ۹۶-۹۵ انجام شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که سطوح تنش سرما، رقم و اثر متقابل رقم در سرما برای تمامی صفات در سطح احتمال ۱% معنیدار بود. . ارقام متحمل به سرما، میزان پرولین (رقم جلگه)، رنگیزه های گیاهی(یوسف و نیک) بالاتری را در سطوح مختلف تنش سرما داشتند. جهت تعیین روابط ژنتیکی بین ارقام تجزیه خوشه ای به روش Ward با استفاده از ضریب مربع فاصله اقلیدسی انجام و ارقام مورد بررسی در سطوح شاهد و تنش شدید (C°۲-) هر کدام به پنج گروه تقسیم شدند که ارقام متحمل در یک گروه قرار گرفتند. برای بررسی تنوع ژنتیکی در بخش مولکولی از ۱۲ جفت آغازگر چندشکل ریزماهواره استفاده شد. میانگین محتوای اطلاعات چندشکلی برابر ۳۸/۰ برآورد شد. ارقام با ضریب تشابه دایس و روش تجزیه خوشه ای با مدل UPGMA گروه بندی شدند و ۲۰ رقم جو زراعی در چهار گروه قرار گرفتند. نتایج تجزیه ارتباطی با استفاده از تجزیه رگرسیون گام به گام، حاکی از ارتباط بالای (بالاترین ضریب تبیین)، نشانگر Bmag۰۳۳۷(۴۳/۰=R۲) با صفت پرولین، نشانگر  Bmac۰۵۱۸(۲۹/۰=R۲) با صفات کلروفیل a و کلروفیل کل، نشانگر EBmac۰۶۰۲  (۱۵/۰=R۲) با صفت کلروفیل b، و نشانگر Bmag۰۳۷۵  (۴۴/۰=R۲) با صفت کارتنوئید بود.

کلیدواژه ها

Barley, Genetic Diversity, Spring Cold Stress, Microsatellite Marker, جو, تنوع ژنتیکی, تنش سرمای بهاره, نشانگر ریزماهواره

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.