محمدعلی قربانی - دانشگاه تبریز
حکیمه اسدی - دانشگاه تبریز
حسین جباری خامنه ای - دانشگاه تبریز
داود فرسادی زاده - دانشگاه تبریز

هیدروگراف واحد لحظه­ای یا (IUH) هیدروگرافی است که در محاسبه هیدروگراف رواناب سطحی حوزه­های آبخیز مورد استفاده قرار گرفته و اخیرا علاوه بر روش­های مرسوم، تئوری آنتروپی شانون جهت محاسبه آن مورد توجه قرار گرفته است. اگر آنتروپی  معیاری از میزان آشفتگی یک سیستم تعریف شود، آنگاه شاخص آنتروپی احتمال وقوع یک رخداد را بیان خواهد نمود. در این تئوری با تعریف زمان­های پیمایش حوزه آبخیز به­عنوان متغیر تصادفی و ماکزیمم نمودن رابطه آنتروپی بر اساس این پارامتر و همچنین لحاظ نمودن قیودها، میزان حداقل اریب تابع توزیع احتمالاتی و پارامترهای IUH حاصل گردیده و نهایتا معادله کاربردی IUH بدست می­آید. در این مطالعه شش رویداد از حوزه معرف آبخیز لیقوان واقع در شمال غرب کشور مورد بررسی قرار گرفته است. پس از محاسبه زمان پیمایش و تعیین پارامترهایIUH  بر اساس تئوری آنتروپی، معادله (IUH) کاربردی استخراج و نهایتا هیدروگراف رواناب مستقیم محاسبه گردید. جهت بررسی بیشتر نیز از روش هیدروگراف واحد ناش جهت برآورد  IUHو هیدروگراف رواناب مستقیم استفاده شد. نتایج گویای عملکرد قابل قبول روش آنتروپی با میانگین خطای اوج ۳۵/۱۷ درصد، متوسط ضریب همبستگی ۸۲۸/۰، شاخص آنتروپی ۴۷/۲ نات و ضریب نش- ساتکلیف ۷۴۲/۰ می­باشد.

Instantaneous unit hydrograph, Shannon entropy, Gamma distribution, Lighvan watershed, هیدروگراف واحد لحظه ای, آنتروپی شانون, روش هیدروگراف واحد ناش, حوزه آبخیز لیقوان