مجتبی خوش روش
محمد میرناصری
مهسا پسرکلو

تحقیقات دانشمندان اقلیم شناسی نشان می­دهد که دمای هوای سطح کره زمین تا ۶/۰ درجه سانتی­گراد در طول قرن بیستم گرم­تر شده است. این گرما به دلیل افزایش غلظت گازهای گلخانه­ای بوده که همراه با تغییرات در روند بارش و چرخه هیدرولوژی می­باشد. در این پژوهش روند تغییرات بارش ماهانه، فصلی و سالانه ایستگاه­های باران­سنجی شمال ایران در سه دوره ۳۰، ۴۰، ۵۰ ساله و در سه سطح اطمینان ۹۰، ۹۵ و ۹۹ درصد با آزمون ناپارامتری من-کندال مورد بررسی قرار گرفت. جهت شناخت بهتر تغییرات و نوسانات مکانی در منطقه مورد مطالعه،روندهای مشاهده شده با استفاده از روش درون­یابی وزنی مجذور عکس فاصله  (IDW) انجام شد. نتایج نشان داد که روند تغییرات، هم از لحاظ زمانی و هم مکانی در منطقه مورد مطالعه متفاوت می­باشد. مقدار RMSE برای متغیرهای مختلف با استفاده از روش IDW کمتر از ۲/۰ بدست آمده است که نشان دهنده کارآمد بودن این روش در درون­یابی بارش است. نتایج روندیابی نشان داد که در فصول سرد سال، روندهای نزولی و در فصول گرم سال، روندهای صعودی وجود دارد که حاکی از اهمیت تغییراقلیم در منطقه مورد مطالعه می­باشد. همچنین روند تغییرات در دوره ۳۰ و ۴۰ ساله برای میانگین بارش سالانه در شرق استان اغلب مناطق نزولی و در غرب استان، اغلب صعودی می­باشد. برای دوره ۴۰ ساله نیز، روند نزولی در شرق استان وجود دارد. به طوری که روند نزولی معنی­دار در سطح اطمینان ۹۰ درصد در حوضه تالار در بالادست حوضه حاکم می­باشد. برای غرب استان، روند صعودی در سطح اطمینان ۹۹ درصد تقریبادر همه زیرحوضه­های حوضه چالوس رود، به چشم می­خورد.نتایج این پژوهش نشان می­دهد که تغییر اقلیم در منطقه مورد مطالعه مشهود می­باشد، که لزوم شناخت هر چه بیشتر تغییرات متغیرهای اقلیمی و تاثیر آن بر منابع آب، محیط زیست و سایر بخش­های مرتبط را می­طلبد.

Climate change, Analysis of the time series, Interpolation, IDW, Mazandaran state, تغییر اقلیم, تحلیل روند سری های زمانی, درون یابی, IDW, استان مازندران