اثر تغذیه روغن های بنه و زیتون بر وضعیت آنتی اکسیدانی خون بزهای شیرده سانن

مقدمه: امروزه استفاده از آنتی اکسیدانهای مصنوعی به علت پتانسیل سرطان زایی و تداخلی که با دیگر افزودنیهای خوراک ایجاد میکند کاهش یافته و تمایل به استفاده از آنتی اکسیدانهای طبیعی افزایش چشمگیری یافته است. آنتی اکسیدانهای طبیعی تقریبا در تمام گیاهان و حتی در بافتهای حیوانی مشاهده شده اند. دانه بنه شامل اسیدهای چرب غیراشباع و اشباع، استرول، تری آسیل گلیسرول، توکوفرول، کاروتنوئید، رنگدانه، مواد صابونی، مواد غیرصابونی، املاح معدنی، آمینواسیدهای ضروری و غیر ضروری، پروتئین، موم و ترکیبات پلی فنل میباشد. عمده روغن موجود در بنه از نوع اسیدهای چرب غیراشباع است (اسید اولئیک و لینولئیک)، مقدار کمی اسید چرب اشباع (اسید پالمیتیک و استئاریک) نیز در روغن بنه موجود است. پژوهش حاضر به منظور بررسی اثر تغذیه روغنهای بنه و زیتون بر وضعیت آنتی اکسیدانی خون بزهای شیرده سانن انجام گردید.مواد و روشها: ۸ راس بز شیری سانن چند شکم زایش با میانگین روزهای شیردهی ۹۸±۱۴ و تولید شیر ۲۰۲۵±۵۷۶ گرم در روز در قالب طرح مربع لاتین ۴×۴ تکرار شده به مدت ۲۱روز (مجموعا۴ دوره) مورد استفاده قرار گرفت. جیره های آزمایشی شامل جیره حاوی (۱ صفر درصد روغن، (۲ جیره حاوی ۳ درصد روغن بنه، (۳ جیره حاوی ۳ درصد روغن زیتون و (۴ جیره حاوی ۳ درصد مخلوط روغن بنه و زیتون بودند. جیره های آزمایشی در قالب طرح چرخشی (Change Over) در اختیار حیوانات قرار داده شد. در هر دوره دو هفته عادت پذیری و یک هفته نمونه گیری صورت گرفت. خوراک به صورت کاملا مخلوط و در حد اشتها در دو نوبت ۸) صبح و ۸ شب) در اختیار بزها قرار داده شد. نمونه گیری از خون در روز ۱۹ هر دوره آزمایشی، ۲ ساعت پس از مصرف خوراک، با سرنگ حاوی هپارین از سیاهرگ وداج گردن حیوان صورت گرفته و ظرفیت کل آنتیاکسیدانی (TAC)، غلظت مالوندیآلدئید (MDA) و سوپراکسید دیسموتاز (SOD) آن تعیین شد. تجزیه و تحلیل داده های بدست آمده با استفاده از نرم افزار SAS ۹.۲ رویه Mixed انجام گرفت.نتایج و بحث: روغن بنه و روغن زیتون باعث افزایش میزان ظرفیت تام آنتی اکسیدانی در پلاسمای خون بزهای شیرده نسبت به جیره شاهد گردید ولی اختلاف بین تیمار شاهد و تیمار حاوی روغن زیتون از یک طرف و اختلاف بین تیمار حاوی روغن بنه و مخلوط روغن بنه و زیتون معنیدار نبود. جیره های آزمایشی اثری بر میزان فعالیت مالون دی آلدئید و سوپراکسید دیسموتاز نداشتند. مالون دی آلدئید محصول نهایی پراکسیداسیون چربیهاست و غلظت آن زمانی تحت تاثیر قرار میگیرد که دام تحت تنش اکسیداتیو باشد. تنش اکسیداتیو باعث افزایش پراکسیداسیون چربی ها می شود که در نتیجه این افزایش باعث افزایش تشکیل آن میشود. بنابراین با توجه به عدم تنش اکسیداتیو در این آزمایش را میتوان دلیل بر ثابت ماندن غلظت آن در پلاسما ذکر نمود.نتیجه گیری کلی: استفاده از مکمل ۳ درصد روغن بنه و روغن زیتون در جیره باعث افزایش میزان ظرفیت تام آنتی اکسیدانی خون بزهای شیرده سانن نسبت به جیره شاهد گردید. هرچند با افزودن روغن زیتون به جیره ظرفیت تام آنتی اکسیدانی به طور عددی افزایش یافت، اما اثر آنتی اکسیدانی روغن بنه قوی تر از روغن زیتون بود. جیره های آزمایشی اثری بر میزان فعالیت مالون دی آلدئید و سوپراکسید دیسموتاز نداشتند.

کلیدواژه ها:

روغن بنه ، روغن زیتون ، بز شیرده سانن ، وضعیت آنتی اکسیدانی