تخصیص منابع آب در رودخانه های مرزی با دیدگاه نگاه مشترک، مطالعه موردی: رودخانه هریرود

نوع محتوی: طرح پژوهشی
زبان: فارسی
شناسه ملی سند علمی: R-1283661
تاریخ درج در سایت: 16 مهر 1400
دسته بندی علمی: مهندسی آب و هیدرولوژی
مشاهده: 630
تعداد صفحات: 134
سال انتشار: 1394

فایل این طرح پژوهشی در 134 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

  • من نویسنده این مقاله هستم

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این طرح پژوهشی:

چکیده طرح پژوهشی:

در سال های اخیر، افزایش سیر صعودی میزان تقاضا، کمبود منابع آب و عدم حکمرانی مناسب آب، باعث شده است که بسیاری از کشورها به بهره برداری هر چه بیشتر از رودخانه های بین المللی و منابع آبی مشترک روی آورند که این موضوع احتمال افزایش مناقشات آبی را به دنبال دارد. نظریه بازی ها یکی از مهم ترین ابزاری است که امروزه برای حل مناقشات و یافتن تعادل در سیستم استفاده می شود. در این مطالعه به بررسی حل اختلاف با استفاده از ابزار نظریه بازی های همکارانه و غیرهمکارانه در حوضه رودخانه مشترک هریرود پرداخته شد. در گام اول، تخصیص اولیه آب با توجه به حقابه تاریخی بازیکنان به منظور تعیین سود در حالت عملکرد انفرادی انجام شد. سپس در گام دوم، بازیکنان جهت افزایش سود خود و سیستم، ائتلافهای قطعی با توابع مشخصه فازی تشکیل دادند. در این مرحله، در ائتلاف های درنظر گرفته شده، بازیکنان در مورد پیامدهای مورد انتظار دارای عدم قطعیت هستند. جهت بازتوزیع سود در ائتلافهای قطعی، تابع هوکوهارا-شاپلی با تابع مشخصه فازی و همچنین روشهای هسته مورد استفاده قرار گرفت. در گام سوم، جهت افزایش دامنه تصمیمات بازیکنان، بازی با ائتلافهای فازی و تابع مشخصه فازی به فرم انتگرال فازی چوکت مورد استفاده قرار گرفت. در این مرحله، پس از تعیین نرخ مشارکت بازیکنان در ائتلافهای ممکن، ارزش هر ائتلاف با استفاده از ابزار انتگرال فازی چوکت بدست آمد. نتایج نشان میدهد که همکاری بازیکنان در ائتلاف کل باعث افزایش سود هر سه کشور خواهد شد. بهطوری که بر اساس ارزش شاپلی، سود ایران از ۲۳۴
میلیارد ریال به ۲۵۹ میلیارد ریال افزایش مییابد. همچنین میزان رضایت بازیکنان از بازتوزیع سود در ائتلاف کل با استفاده از شاخص گاتلی مورد بررسی قرار گرفته شد. با توجه به نتایج، شاخص گاتلی برای سه کشور ایران، افغانستان و ترکمنستان کمتر از مقدار ۱ می باشد و این موضوع نشان دهنده رضایت بازیکنان از نتایج بازتوزیع سود میباشد. نتایج به دست آمده از بازی با ائتلافهای فازی نشان دهنده افزایش سود بازیکنان نسبت به دو حالت عدم همکاری و ائتلاف های جزئی بین بازیکنان میباشد و بهترین حالت هنگامی به دست می آید که بازیکنان وارد ائتلاف کل شوند. همچنین نتایج نشان میدهد روش پیشنهادی در این مطالعه برای مسائل عدم قطعیت دنیای واقعی می تواند از کارایی بالایی برخوردار باشد. زیرا بازیکنان در این روش قادر خواهند بود در صورت تغییر شرایط مسئله، با تغییر پارامتر λ=ϵ [۰.۱] که درجه تابع عضویت در بازی میباشد مسئله را در شرایط جدید بررسی کنند. پس از بررسی بازی در شرایط همکارانه، به 
تحلیل بازی در شرایط غیرهمکارانه پرداخته شد. در این رویکرد، پس از تعریف سناریوهای محتمل در حوضه، به بررسی تعادل در رفتار بازیکنان با استفاده از روشهای ذکر شده پرداخته شد. نتایج نشان میدهد، میزان درصد تامین آب کشاورزی در محدوده مطالعاتی حوضه ایران در سناریو یک ۵۳ درصد و در سناریو دو ۳۷ درصد میباشد. بررسی حالت های تعادل نشان میدهد ایران با پرداخت جبران انگیزشی به افغانستان، میتواند تعادل بازی را به سمت حالت همکارانه تغییر دهد و باعث افزایش سود هر دو کشور شود. 

فهرست مطالب طرح پژوهشی

فصل اول : مقدمه
مقدمه
نوآوری تحقیق
سوالات تحقیق
فرضیات تحقیق
مراحل تحقیق
ساختار فصول پایاننامه
فصل دوم: بررسی پیشینه تحقیق
مقدمه
دیپلماسی آب
قوانین بهرهبرداری از رودخانههای مرزی
کاربرد رویکرد حل اختلاف در تخصیص منابع آب
تخصیص منابع آب با استفاده از رویکرد حل اختلاف در رودخانههای مرزی
تخصیص آب با استفاده از ابزار نظریه بازیهای همکارانه فازی
جمعبندی
فصل سوم : کلیات و مبانی نظری تحقیق
مقدمه
مدلهای رفع اختلاف
نظریه بازیها
انواع بازیها
بازیهای همکارانه و غیرهمکارانه
بازی متقارن نامتقارن
مجموع صفر مجموع غیر صفر
بازی تصادفی غیر تصادفی
بازی با آگاهی کامل بدون آگاهی کامل
مفاهیم پایه
بازیکنان
استراتژی
پیامدها
اطلاعات
اصطلاحات مهم در نظریه بازیها
بازی
عقلانیت
تعادل
بازیهای همکارانه با ائتلاف قطعی و فازی
بازی با ائتلافهای قطعی
بازی همکارانه با ائتلاف قطعی و تابع مشخصه فازی
تابع هوکوهارا شاپلی
شرایط هسته
تخصیص اولیه آب
بازتوزیع آب در ائتلافهای قطعی
بازی با ائتلاف فازی
بازی همکارانه با فرم انتگرال فازی چوکت و تابع شاپلی
تخصیص آب در ائتلافهای فازی
بازیهای غیرهمکارانه
تخصیص آب در بازی غیر همکارانه
جمعبندی
فصل چهارم: مطالعه موردی
مقدمه
رودخانه هریرود
آمار آبدهی رودخانه هریرود
سدهای محدوده مطالعاتی
سد مخزنی دوستی
سد سلما
منابع آب زیرزمینی حوضه
بیلان آب زیرزمینی دشت سرخس
الگوی کشت محصولات کشاورزی در حوضه
الگوی کشت حوضه ایران
الگوی کشت حوضه ترکمنستان
الگوی کشت حوضه افغانستان
ارزش اقتصادی محصولات
وضعیت هیدرولوهیکی حوضه
جمعبندی
فصل پنجم: نتایج و بحث
مقدمه
نتایج تخصیص اولیه آب
نتایج بازی همکارانه با ائتلاف قطعی
نتایج بازی همکارانه با ائتلاف فازی
جمعبندی نتایج بازی همکارانه
نتایج بازی غیر همکارانه
سناریو یک
سناریو دو
جمعبندی بازی غیر همکارانه
جمعبندی
فصل ششم: جمعبندی و پیشنهادات
مقدمه
جمعبندی نتایج
پاسخ به سوالات تحقیق

پیشنهادات

نمایش کامل متن

کلیدواژه ها:

تخصیص آب ، رودخانه های مرزی ، نظریه بازی های همکارانه و غیرهمکارانه ، عدم قطعیت ، حل مناقشه