تاثیر ویژگی های فیزیوگرافیک رویشگاه بر پویایی پوسیدگی خشکه دارها در جنگل های اسالم

     آگاهی از روند پوسیدگی خشکه دارها و عوامل رویشگاهی موثر بر آن، نقش مهمی در تدوین برنامه های مدیریتی حفاظتی در طرح های جنگلداری دارد. همچنین بازگشت کربن طی فرآیند تجزیه یکی از مهم­ترین بخش های چرخه کربن در بوم سامانه های جنگلی است. این پژوهش باهدف کمی سازی تاثیر ویژگی های فیزیوگرافیک رویشگاه بر پوسیدگی خشکه دارهای راش انجام گرفت. تعداد ۹۰ نمونه برش از خشکه دار (کنده) راش به­طور تصادفی در سری یک و دو طرح ناو اسالم انتخاب و برای هر نمونه قطر کنده و درجه پوسیدگی ثبت شد. تاثیر شاخص جهت دامنه (AS)، شیب دامنه (TSI) و شاخص شکل زمین (LI) بر ویژگی های فیزیکی چوب (دانسیته، وزن، میزان رطوبت) و ترکیبات بیوشیمیایی چوب (لیگنین، سلولز و همی سلولز) و نیز بر روند پوسیدگی بررسی شد. متوسط نرخ پوسیدگی کنده­ های راش ۰۶۱/ و متوسط دانسیته چوب راش در بین نمونه­های برش ۳۲/۰ به­دست آمد که دامنه تغییرات آن بین ۰۵/۰ و ۶۲/۰ گرم در سانتی­متر مکعب محاسبه شد.  بر اساس نتایج در بین کلاسه های چهارگانه پوسیدگی اختلاف معنی داری به لحاظ دانسیته و میزان لیگنین و سلولز وجود دارد. شاخص شکل زمین مهم­ترین عامل فیزیوگرافیک موثر بر نرخ پوسیدگی خشکه دارها بود. درصد لیگنین به شکل معنی داری تحت تاثیر فرم زمین قرار داشت. بر این اساس توصیه می شود نگهداری حجم مشخصی از وزن خشک در ساختار توده های جنگلی با در نظر گرفتن پویایی حجم خشکه دارها و نیز اثر پذیری نرخ پوسیدگی از  ویژگی های رویشگاه به ویژه شرایط فیزیوگرافیک  رویشگاه باشد.

کلیدواژه ها:

Decay Constant ، Decay Grade ، Landform Index (LI) ، Physiography ، Terrain Shape Index (TSI) ، فیزیوگرافی ، نرخ پوسیدگی ، درجه پوسیدگی ، شاخص شکل زمین ، شاخص شکل شیب دامنه