مقایسه میزان ذخیره ی کربن و نیتروژن در خاک کاربری های جنگل دست کاشت، جنگل طبیعی و اراضی کشاورزی آبخیز دشت ارژن در استان فارس
- سال انتشار: 1399
- محل انتشار: دوفصلنامه بوم شناسی جنگل های ایران، دوره: 8، شماره: 16
- کد COI اختصاصی: JR_IFEJ-8-16_016
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 346
نویسندگان
Natural Resources Department, Fars Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Shiraz, Fars, Iran
Soil Conservation and Watershed Management Research Department, Fars Agricultural and Natural Resources Research and Education Center
Research Institute of Forests and Rangelands
Natural Resources Department, Fars Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Shiraz, Fars, Iran
Soil Conservation and Watershed Management Research Department, Fars Agricultural and Natural Resources Research and Education Center
Department of Range Management, Faculty of Natural Resources and Marin Science, Tarbiat Modares University, Noor, Mazandaran, Iran
Natural Resources Department, Fars Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Shiraz, Fars, Iran
Natural Resources Department, Fars Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Shiraz, Fars, Iran
چکیده
ترسیب کربن در زیست تودهی گیاهی و خاک، ساده ترین و به لحاظ اقتصادی عملی ترین راهکار ممکن برای کاهش کربن اتمسفری محسوب می شود. این پژوهش با هدف بررسی تاثیر کاربری های دست کاشت زبان گنجشک، سرو نقرهای، اقاقیا، سنجد، سدروس و بلوط ایرانی بر میزان ذخیرهی کربن و نیتروژن خاک در سال ۱۳۹۷ در منطقه ی دشت ارژن استان فارس انجام شد. برای هر کاربری جنگل کاری، تعداد ۲۵ اصله درخت به فاصله ۵/۲ متر از یکدیگر در سه قطعه نمونه وجود داشته که مساحت هر کدام ۱۵۶ مترمربع است. همچنین در مجاورت این کاربری ها که حدود ۵۰ سال پیش در قالب آزمایش های سازگاری و پیش آهنگ ایجاد شده بودند، کاربری جنگل طبیعی بلوط ایرانی و زمین کشاورزی زیر کشت یونجه با سابقه ی کشت ۱۰ ساله، مورد مطالعه قرار گرفت. برای هر کاربری جنگل کاری و در هر قطعه نمونه آنها، پنج نمونه ساده خاک از عمق ۲۰–۰ سانتی متری بر روی اقطار قطعه نمونه برداشت شد و با مخلوط کردن آنها، یک نمونه مرکب برای هر قطعه نمونه و در مجموع سه نمونه برای هر کاربری تهیه و کربن آلی و نیتروژن کل خاک در آزمایشگاه اندازه گیری شد. سپس، میزان ذخیره ی کربن و نیتروژن و ارزش اقتصادی آنها محاسبه شد. نتایج نشان داد هر هکتار خاک زیر پوشش دو گونه سدروس و جنگل طبیعی بلوط ایرانی، به ترتیب ۹/۳۸۷ و ۶/۳۴۸ تن گاز دی اکسیدکربن را ذخیره کرده است. ارزش اقتصادی کل ذخیره ی کربن در خاک این دو کاربری،به ترتیب معادل ۲۵۸/۳ و ۹۳۲/۲ میلیارد ریال در هکتار محاسبه شد. برخلاف انتظار، میزان ذخیرهی کربن و نیتروژن در زیر جنگل کاری سدروس، به عنوان یک گونه ی غیر بومی، بیشتر از از سایر گونه ها بود. تبدیل اراضی جنگل طبیعی به اراضی کشاورزی باعث کاهش ۶۳/۷۹ درصدی میزان ذخیره ی کربن در خاک شده است. با توجه به نتایج این پژوهش، توصیه می شود از تغییر کاربری جنگل های طبیعی به اراضی کشاورزی خودداری شده و برای احیای اراضی جنگلی تخریب شده، اقدام به کاشت گونه های جنگلی بومی مانند بلوط و غیربومی سازگار با شرایط اقلیمی منطقه شود.کلیدواژه ها
Arjan Plain, Carbon sequestration, Plantation, Quercus persica, بلوط ایرانی, ترسیب کربن, جنگل دست کاشت, دشت ارژناطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.