اثر رهاسازی کوتاه مدت و بلندمدت از زراعت بر ترکیب پوشش گیاهی و بانک بذر خاک و مقایسه آن با جنگل کمتر دست خورده در ناحیه رویشی زاگرس

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: دوفصلنامه بوم شناسی جنگل های ایران، دوره: 9، شماره: 17
  • کد COI اختصاصی: JR_IFEJ-9-17_006
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 214
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

نسیم زینلی

Ilam university

مهدی حیدری

Ilam university

مسعود بازگیر

Ilam university

مهرداد کهزادیان

Natural Resource office of Ilam province.

چکیده

   تخریب اراضی و ناهمگنی محیطی از عوامل موثر بر بوم­سامانه ­های جنگلی سراسر دنیا و خصوصیات آنها است. با وجود نقش مهم بانک بذر خاک در احیای جوامع گیاهی تخریب ­یافته، مطالعات فلورستیک در بسیاری از بوم­سامانه­های خشکی تنها بر پوشش گیاهی روزمینی متمرکز بوده است. این تحقیق با هدف بررسی اثر  تغییر کاربری اراضی از جنگل به زراعت و رهاسازی کوتاه ­مدت و  بلند­مدت از این اختلال بر پوشش گیاهی روزمینی و  بانک بذر خاک  در پارک جنگلی چغاسبز شهرستان ایلام می­ باشد. در مجموع ۶۶ قطعه نمونه ۱ متر × ۱ متر به­روش تصادفی سیستماتیک برای اندازه­ گیری پوشش گیاهی مستقر شد. برای تحلیل بانک بذر خاک، در اطراف هر قطعه نمونه یک نمونه خاک در سطح ۲۰ سانتی­متر × ۲۰ سانتی­متری با عمق ۱۰ سانتی­متر به­ صورت تصادفی برداشت شد. روش پیداش نهال (در گلخانه) و مقیاس فراوانی - پوشش براون بلانکه به­ ترتیب برای مطالعه بانک بذر خاک و پوشش استفاده شد. نتایج نشان داد که در هر سه منطقه مورد مطالعه تعداد گونه­ های موجود در بانک بذر خاک نسبت به پوشش روزمینی کاهش پیدا کرده است. تروفیت­ها شکل زیستی غالب در سه منطقه مورد مطالعه در هر دو  پوشش روزمینی و بانک بذر خاک بودند. بررسی پراکنش جغرافیایی نیز در همه مناطق نشان داد که عناصر ایران-تورانی و ایران- توران- مدیترانه­ای در پوشش سطحی و بانک بذر غالب هستند. تراکم بانک بذر خاک در کاربری زراعت بلندمدت کاهش  معنی ­داری داشت. در طول محور های تحلیل تطبیقی متعارف (DCA) بر اساس داده­های بانک بذر و پوشش روزمینی دو ترکیب گیاهی مشخص در قالب دو گروه تفکیک شد. گروه اول شامل قطعات نمونه بانک بذر و پوشش روزمینی جنگل شاهد و منطقه رهاسازی بلندمدت و گروه دوم شامل قطعات نمونه بانک بذر و پوشش روزمینی رهاسازی کوتاه­مدت از زراعت بودند. به­ نظر می­ رسد رهاسازی بلندمدت از زراعت با تکیه بر  بانک بذر خاک می ­تواند در بازسازی و احیای پوشش گیاهی زیراشکوب و بازگشت به شرایط پیش از اختلال موثر باشد.

کلیدواژه ها

Agriculture, Conservation, Forest, Soil seed bank, Zagros, بانک بذر خاک, جنگل, حفاظت, زاگرس, کشاورزی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.