رضیه زارع
قاسم محمدی نژاد
حسین شاهسوند حسنی

با توجه به ضرورت تحمل به شوری در برنج و از طرفی وجود تحقیقات مختلف اصلاح نباتات مولکولی در شناسایی QTL­های بزرگ اثر کنترل کننده تحمل به شوری، ضرورت شناسایی حضور این QTL­ها در ارقام مختلف ایرانی و شناسایی تاثیرگذارترین QTL­ها در پیشبرد انتخاب در برنامه­های اصلاحی بسیار مفید است. در این مطالعه، پاسخ به شوری ۲۰ رقم مختلف برنج ایرانی و دو شاهد متحمل (Pokkali) و حساس (IR۲۹ ) در مرحله گیاهچه­ای در شرایط گلخانه ( dsm-۱۱۰ و ۶ ، ۰EC=) با استفاده از ۶ نشانگر چند شکل ریزماهواره مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس اختلاف بسیار معنی­داری بین ژنوتیپ­ها از نظر صفات مختلف نشان داد. ژنوتیپ­های برنج از نظر  تحمل به شوری پاسخ متفاوتی در مرحله گیاهچه­ای نشان دادند. دندروگرام به دست آمده از روش UPGMA (روش اتصال میانگین)، ارقام را به سه گروه طبقه­بندی کرد. بیست رقم برنج بر اساس  QTL بزرگ­اثر ناحیه Saltol برای تحمل به شوری بر روی کروموزوم ۱ در گروه های هاپلوتیپی  جداگانه قرار گرفتند. نتایج نشان دهنده پتانسیل ژرم­پلاسم برنج­های ایرانی جهت یافتن ژن­های جدید تحمل در القاء تحمل به شوری، به غیر از ناحیه Saltol در مرحله گیاهچه­ای بود. همچنین ، نشانگر RM۸۰۹۴در مرحله گیاهچه ای به عنوان موثرترین نشانگر جهت شناسایی ژنوتیپ های متحمل به شوری می­باشد.

برنج, تحمل شوری, تنوع هاپلوتایپی, ریز ماهواره