امیر محمودی زنگنه - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه صنعتی امیرکبیر، دانشکده عمران و محیط ز
مجتبی صانعی - استادیار مرکز تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری
عبداله اردشیر - استادیاردانشگاه صنعتی امیرکبیر

یکی از روش های متداول ساماندهی و کنترل فرسایش کناری رودخانه استفاده از آب شکن میباشد . آب شکن به دو نوع نفوذپذیر و نفوذناپذیر تقسیم می شود . آب شکن با هدایت جریان به سمت محور رودخانه، از ایجاد جریان قوی در طول ساحل جلوگیری کرده و مانع فرسایش ساحل رودخانه می گردد . از سوی دیگر الگوی جدید جریان باعث فرسایش ( آب شستگی ) دردماغه ی آب شکن می شود . آب شکن ها ًمعمولا به صورت سری ساخته می شوند و پایداری آنها بستگی زیادی به پایداری اولین آب شکن دارد . در این مقاله پیشنهاد شده است که برای حفظ پایداری اولین آب شکن در یک سری آب شکن 4) عدد ) از یک آب شکن کوتاه تر ( محافظ ) که به صورت عمود بر جریان در بالادست اولین آب شکن قرار می گیرد، استفاده شود . بر اساس انجام آزمایش ها در فلوم آزمایشگاهی از لحاظ هیدرولیکی L پارامترهای بی بعد L'/L ( نسبت طول آب شکن محافظ به طول اولین آب شکن )، X/L ( نسبت فاصله آب شکن محافظ به طول اولینآب شکن ) و شرایط هیدرولیکی جریان با معرفی H/L' ( نسبت عمق جریان در بالادست به طول آب شکن محافظ ) در مصالح ریزدانه با قطر متوسط d50=0.19 میلی متر، مورد مطالعه قرار گرفت . تحلیل آماری نتایج آزمایشگاهی، مدلی را برای پیش بینی آب شستگی نسبی در دماغه ی آب شکن اصلی ارائه می دهد .

آب شکن، آب شستگی، ماسه ریز دانه، مدل آزمایشگاهی