اثرات درمانی فرآورده جینکگو بیلوبا بر پدیده رینود در بیماران مبتلا به اسکلروز سیستمیک

مقدمه اسکلروز سیستمیک یا اسکلرودرمی یک بیماری بافت همبند با علت ناشناخته و مسبب ناخوشی و مرگ و میر بسیار بالا است. پدیده رینود از عوارض اسکلرودرمی بوده و به ایسکمی اندام‎های تحتانی و گانگرن انگشتان منجر می‎شود. درمان پدیده رینود از معضلات بالینی بوده و اغلب ناکارآمد است. جینکگوبیلوبا گونه ای درخت بومی آسیای خاوری است. بهبود انتشار بافتی به دنبال استفاده از مشتقات جینکگوبیلوبا گزارش شده، لیکن اثربخشی آن در اسکلرودرمی مورد بررسی قرار نگرفته است، از این منظر این مطالعه با هدف بررسی اثر جنکگو بیلوبا در پدیده رینود صورت پذیرفته است. روش کار این مطالعه کارآزمایی بالینی دو سو کور در بیمارستان امام رضا (ع) در سال  ۱۳۸۸-۱۳۸۹انجام شد. هفده بیمار اسکلرودرمی مبتلا به پدیده رینود در یک کارآزمایی بالینی دو سو کور در مدت ۳ ماه قرص جینکگو بیلوبا (۴۰ میلی‎گرم سه بار در روز) یا دارونما مصرف نمودند. یک وقفه دو هفته‎ای پیش از شروع درمان درنظر گرفته شد و در آن از بیماران خواسته شد دفعات حملات رینود، طول مدت و شدت حملات (با استفاده از نمره دهی ده گانه وضعیت رینود) را در یک دفترچه یادداشت روزانه ثبت نمایند. با شروع درمان، ثبت اطلاعات در دفترچه یادداشت ادامه یافته و در پایان هر ماه مورد ارزیابی قرار ‎گرفتند. اطلاعات با استفاده از آزمون های فریدمن، من ویتینی، مقایسه و ارزیابی شدند. نتایج  میانگین طول مدت و شدت حملات رینود در گروه جینکگوبیلوبا در مقایسه با دارونما به طور بارزی کاهش یافته بود (۰۵/۰ p<)، ولیکن در دفعات حملات رینود کاهشی مشاهده نشد (۴۱۷/۰p=). در گروه دارونما در هیچیک از موارد دفعات حمله رینود، طول مدت حملات یا شدت حملات کاهش بارزی مشاهده نگردید. نتیجه‎گیری  جینکگو بیلوبا طول مدت و شدت حملات رینود را در بیماران مبتلا به اسکلروز سیستمیک کاهش می‎دهد.

کلیدواژه ها:

اسکلرودرمی ، اسکلروز سیستمیک ، پدیده رینود ، جینکگوبیلوبا