اثربخشی آموزش خلاقانه حل مسئله به روش تریز در ارتقای مهارتهای حل مسئله با تاکید بر نقش واسطه ای تفکر انتقادی و احساس تعلق به مدرسه
- سال انتشار: 1400
- محل انتشار: فصلنامه ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، دوره: 11، شماره: 1
- کد COI اختصاصی: JR_BPJ-11-1_007
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 322
نویسندگان
دانشجوی دکتری روانشناسی تربیتی، دانشکده روانشناسی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
استادیار، گروه روانشناسی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
استادیار، گروه روانشناسی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
استادیار، واحد شهریار، دانشگاه آزاد اسلامی، شهریار، ایران
چکیده
زمینه: حل مسئله مهارتی ارزشمند است که ارتقای آن با استفاده از برنامه آموزش خلاقانه حل مسئله (تریز) می تواند پیامدهای مثبت تحصیلی و غیر تحصیلی برای دانش آموزان به همراه داشته باشد و آنها را برای رویارویی با چالش ها و مسئله های مختلف آماده سازد. هدف: هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش خلاقانه حل مسئله به روش تریز در ارتقای مهارت های حل مسئله با تاکید بر نقش واسطه ای تفکر انتقادی و احساس تعلق به مدرسه بود. روش: طرح پژوهش نیمه آزمایشی با پیش آزمون - پس آزمون و گروه گواه به همراه دوره پیگیری بود که در آن۳۰ دانش آموز به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به صورت کاملا تصادفی در گروه گواه و آزمایشی گماشته شدند. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی دانشآموزان دختر پایه ششم ابتدایی منطقه ۵ شهر تهران در سال تحصیلی ۹۹-۱۳۹۸ است. گروه ها در سه مرحله پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری به پرسشنامههای مهارت های حل مسئله کسیدی و لانگ (۲۰۰۶)، تفکر انتقادی ریتکس (۲۰۰۳) و احساس تعلق به مدرسه بری، بتی و وات (۲۰۰۴) پاسخ دادند. برای تحلیل داده ها از الگوی چند نشانگر چند پاسخ در قالب حداقل مربعات جزئی استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که آموزش تریز می تواند به شکل مستقیم تفکر انتقادی و احساس تعلق به مدرسه را و به شکل غیرمستقیم مهارت های حل مسئله را ارتقاء دهد. در مجموع در مدل آزمایشی و مدل پیگیری کلیه ضرایب مسیر معنادار تشخیص داده شدند و مدل مفهومی پژوهش در مرحله پس آزمون توانست ۵۱ درصد از واریانس احساس تعلق به مدرسه، ۴۱ درصد از واریانس تفکر انتقادی و ۵۶ درصد از وایانس مهارت های حل مسئله را تبیین کند. نتیجه گیری: نتایج پژوهش بیانگر اهمیت و تاثیر آموزش تریز در یک محیط تحصیلی بوده که به آموزگاران کمک می کند با استفاده از روش های آن زمینه را برای ارتقای مهارت های حل مسئله، تفکر انتقادی و احساس تعلق به مدرسه دانش آموزان فراهم سازند.کلیدواژه ها
حل مسئله, تفکر انتقادی, تعلق به مدرسه, تریزاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.