نقش حالات چهره در دستور زبانهای اشاره از منظر دستور شناختی

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: فصلنامه زبان پژوهی، دوره: 13، شماره: 40
  • کد COI اختصاصی: JR_JLRZ-13-40_011
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 299
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سارا سیاوشی

پژوهشگر پسادکتری، موسسه علوم شناختی تهران

شرمن ویلکاکس

دکترای تخصصی زبان شناسی تربیتی، استاد بازنشسته گروه زبان شناسی، هیات علمی دانشگاه نیومکزیکو، آمریکا

چکیده

حالات چهره در زبان های اشاره برای بیان مفاهیم دستوری به کار می رود (Pfau & Quer, ۲۰۱۰; Reilly, ۲۰۰۶; Wilbur, ۲۰۰۰; Dachkovsky & Sandler, ۲۰۰۹). از جمله مفاهیم دستوری که در زبان های اشاره با حالات چهره بیان می شوند می توان وجهیت، ساخت های شرطی، سببی ، مبتدا، پرسشی و امری را نام برد (Lackner, ۲۰۱۹). دو ناحیه نیمه بالایی (حالات ابرو و چشم ها ) و نیمه پائینی صورت (حالات لب و دهان) هرکدام در بیان مفاهیم دستوری مختلفی دخیل هستند. در این مقاله، با تحلیلی در چارچوب دستور شناختی، به طور ویژه مفهوم «چرخه کنترل» (Langacker, ۲۰۱۳) تلاش می شود نقش حالات صورت در دستور زبان بررسی شود. بسیاری از مفاهیم دستوری در زبان با مفهوم چرخه کنترل قابل تبیین هستند. چرخه کنترل در لایه‎های مختلف فیزیکی، ذهنی، حسی و اجتماعی زیست انسان قابل بررسی است و در زبان شناسی و شکل گیری دستور زبان ابزار سودمندی برای تحلیل های زبانی در اختیار ما قرار می دهد. چرخه کنترل شامل چهار مرحله است که هر کدام از این مراحل یک وضعیت ذهنی و عملی را نشان می دهد و می توان این وضعیت را به یکی از مفاهیم دستور زبان مرتبط دانست. هدف دیگر این مقاله آن است که در چارچوب زبان شناسی شناختی به طرح و بحث این پرسش بپردازیم که چگونه زبان هایی کاملا جدا از یکدیگر در بیان بعضی مفاهیم دستوری شباهت های صوری دارند. با بررسی داده ها و یافته های پژوهش های گوناگون از زبان های اشاره ایرانی، آمریکایی، اسپانیایی، ایتالیایی و موارد مشابه به بررسی شباهت ها در حوزه های مختلف دستور زبان های اشاره و نقش حالات چهره در شکل گیری دستور زبان می پردازیم.

کلیدواژه ها

زبان اشاره ایرانی, زبان شناسی اشاره, دستور شناختی, چرخه کنترل, حالات چهره, اخم, حالت نعل اسبی لب

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.