مطالعه اثر برخی اسانس های گیاهی بر دو عامل قارچی پوسیدگی ریشه لوبیا Rhizoctonia solani و Fusarium solani در استان زنجان

  • سال انتشار: 1396
  • محل انتشار: مجله تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران، دوره: 33، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_IJMAPR-33-3_007
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 186
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

شیوا زندی

دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه بیماری شناسی گیاهی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

رقیه همتی

دانشیار، گروه گیاه پزشکی، دانشگاه زنجان، ایران

سعید رضایی

استادیار، گروه بیماری شناسی گیاهی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

مرتضی موحدی فاضل

دانشیار، گروه گیاه پزشکی، دانشگاه زنجان، ایران

چکیده

اثر بازدارندگی اسانس چهار گیاه دارویی شامل آویشن شیرازی (Zataria multiflora Boiss.)، نعنا فلفلی (Mentha piperita L.)، رازیانه (Foeniculum vulgare Miller.) و اکالیپتوس (Eucalyptus camadulensis Dehnh.) علیه دو عامل اصلی بیماری پوسیدگی ریشه و طوقه لوبیا (Fusarium solaniو Rhizoctonia solani) در استان زنجان بررسی شد. برای این منظور شاخص ضدقارچی (AI) اسانس های مذکور علیه قارچ های بیماری زا در چهار غلظت ppm۱۰۰، ۲۰۰، ۳۰۰ و ۴۰۰ و پنج تکرار برای هر تیمار به روش "ظرف پتری معکوس" بررسی شد. براساس نتایج، اسانس آویشن شیرازی در هر چهار غلظت علیه هر دو بیمارگر و اسانس نعنا فلفلی در چهار غلظت علیه R. solani و در غلظت ppm۴۰۰ F. solani بیشترین اثر بازدارندگی (بازدارندگی کامل، AI=۱۰۰%) را در سطح معنی داری ۵% داشتند. برای بررسی اثرات سینرژیستی بین اسانس آویشن شیرازی و نعنا فلفلی، شش نسبت اختلاط از این دو اسانس ارزیابی شدند. نتایج این بخش نشان دهنده وجود اثر سینرژیستی بین دو اسانس علیه قارچ F. solani بود. برای بررسی اثر اسانس ها و مخلوط آنها بر کنترل بیماری در شرایط گلخانه، خاک گلدان ها با هر دو بیمارگر به طور همزمان آلوده شده و بعد بذرهای لوبیا قرمز رقم ناز پس از تیمار با غلظت های مختلف اسانس های آویشن شیرازی و نعنا فلفلی و مخلوط آنها در این گلدان ها کشت شدند. غلظت ها شامل ppm۲۰۰، ۴۰۰، ۶۰۰، ۸۰۰،۱۰۰۰، ۱۵۰۰، ۲۰۰۰، ۲۵۰۰، ۳۰۰۰ و ۳۵۰۰ بوده و چهار تکرار برای هر تیمار بکار رفت. تیمار بذرها با اسانس ها موجب کاهش معنی دار بیماری در گلخانه شد. موثرترین نسبت های تلفیقی بر کنترل بیماری شامل دو نسبت ۴۰:۶۰ آویشن به نعنا فلفلی و نسبت ۲۰:۸۰ آویشن به نعنا فلفلی بود. موثرترین تیمار در آزمون گلخانه ای که بیماری را به طور قابل توجهی کنترل کرد، تیمار ۴۰:۶۰ آویشن به نعنا فلفلی در غلظت ppm۱۵۰۰ بود (P=۰.۰۵).

کلیدواژه ها

اسانس گیاهی, پوسیدگی قارچی ریشه و طوقه, حبوبات, کنترل بیولوژیک

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.