وحید واحدیان - دانشجوی دکتری مهندسی زلزله، دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل، بابل، ایران
غلامرضا عبداله زاده - دانشیار، دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل، بابل، ایران
حامد حمیدی - استادیار، دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل، بابل، ایران

افزایش خسارت های وارده به سازه ها در اثر وقوع پس لرزه در گزارشات فنی متعددی به چشم می خورد. به ویژه در مورد سازه هایی که در زلزله اصلی دچار آسیب شده و وارد حوزه غیرخطی شده باشند. این افزایش در خسارات عموما نتیجه افزایش تغییرمکان جانبی سازه می باشد. لذا اهمیت تخمین دقیق تغییرمکان جانبی سازه در حین ارزیابی لرزه ای آن دو چندان می شود. تغییرمکان جانبی هدف در روش تحلیل استاتیکی غیرخطی به کمک روابطی در آیین نامه های طراحی عملکردی محاسبه می شود، در حالی که تاثیر رخ دادن پس لرزه در آنها لحاظ نمی گردد. در این مطالعه نقش وقوع پس لرزه بر ضریب تغییرمکان غیرخطی به عنوان تاثیرگذارترین ضریب در رابطه تعیین تغییرمکان هدف، بررسی شد. نتایج نشان داد که این ضریب، افزایش قابل توجهی در اثر وقوع پس لرزه از خود نشان می دهد. پراکندگی نتایج به دست آمده منجر به بررسی سطوح خطر زلزله های ورودی و متعاقبا استفاده از روش مقیاس نمودن شتاب نگاشت ها گردید. به این منظور با مطالعه آماری روی نسبت شتاب ماکزیمم زلزله اصلی و پس لرزه متناظر با آن، طیف هدف پس لرزه تولید شد تا به این وسیله، پس لرزه ها به یک طیف شتاب هدف مستقل مقیاس شوند. مقایسه پاسخ های حاصل از مقیاس نمودن زلزله ها مشخص نمود که پراکندگی نتایج یک موضوع ذاتی بوده و قابلیت رفع شدن ندارد. در خاتمه با اعمال تغییرات جزئی بر روی رابطه فعلی آیین نامه، رابطه جدیدی برای ضریب تغییرمکان غیرخطی پیشنهاد شد و رابطه مزبور به نحوی اصلاح گردید که میانگین خطاها تا حد امکان کاهش یابد.

ضریب تغییرمکان غیرخطی, زلزله اصلی, پس لرزه, توالی لرزه ای, سیستم های تک درجه آزادی, تحلیل دینامیکی غیرخطی