امر خارق العاده در حکایات عرفانی فارسی و چند داستان رئالیسم جادویی

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: دوفصلنامه زبان و ادب فارسی، دوره: 74، شماره: 243
  • کد COI اختصاصی: JR_PERLIT-74-243_007
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 422
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

پروین گلی زاده

دانشیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه شهید چمران اهواز

منوچهر جوکار

دانشیار زبان و ادب فارسی، دانشگاه شهید چمران اهواز

زینب رحمتی

دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه شهید چمران اهواز.

چکیده

طرح جایگاه عنصر خارق العاده در نظامی که جایگاه عناصر آن در نسبت درونی با طرح کلی تعیین می شود، روشی درست برای بررسی ساختار داستان های رئالیسم جادویی و حکایات عرفانی مشتمل بر رخدادهای شگفت انگیز است. برای نشان دادن پیوند ژرف ساخت جادویی با طرح این آثار، ساختار روایی حکایات موجود در متون عرفانی اسرارالتوحید، رساله قشیریه، کشف المحجوب، مرصادالعباد من المبدا الی المعاد و مصباح الهدایه و مفتاح الکفایه و نیز آثار داستانی صدسال تنهایی، مسخ، زیباترین غریق جهان، پیرمرد فرتوت با بال هایی عظیم و آئورا بر اساس الگوی «کلود برمون» با رویکرد ادبیات تطبیقی آمریکایی بررسی شده است تا پس از استخراج پی رفت‎های اصلی، شبا هت ها و تفاوت های ساختاری در پی رفت اصلی آثار بر اساس ترکیب پی رفت های «واقع گرایانه» و «خارق العاده» مشخص شود. نتایج به‎دست آمده نشان داد که در ساختار پی رفت اصلی آثار و شیوه استفاده آنها از پی رفت خارق العاده یا واقع گرایانه شباهت هایی وجود دارد. ساختارهای مشترک در پی رفت های اصلی آثار بررسی شده، «ساختار خطی و بدون حذف پایه ها»، «حذف وضعیت متعادل اولیه و آغاز با بحران» و «ساختار غیرخطی» هستند. ترکیب های مشترک پی رفت های اصلی از نظر اشتمال بر واقعیت یا امر خارق العاده را نیز می توان به صورت ترکیب های «محذوف خارق العاده واقع گرایانه»، «محذوف خارق العاده خارق العاده»، «خارق العاده خارق العاده خارق العاده» نمایش داد.

کلیدواژه ها

پی رفت های روایی, حکایات منثور عرفانی, رئالیسم جادویی, طرح روایی, کلود برمون

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.