ناپایداری زیست محیطی در خاورمیانه و چالش های سیاستگذاری مدیریتی و فرهنگی: مطالعه مقایسه ای ایران، ترکیه و عربستان

  • سال انتشار: 1395
  • محل انتشار: فصلنامه تخصصی علوم سیاسی، دوره: 12، شماره: 37
  • کد COI اختصاصی: JR_PSQK-12-37_005
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 398
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

ایران غازی

هیات علمی دانشگاه اصفهان

اعظم ملایی

دانشگاه آزاد شهرضا

چکیده

چکیده بررسی دو گزارش اخیر «شاخص عملکرد محیط زیست» دانشگاه ییل که در سال های ۲۰۱۴ و ۲۰۱۶ منتشر شده اند نشان از آن دارد که رتبه کشورهای خاورمیانه در این دو دوره با روند نزولی مواجه بوده است. هدف پژوهش حاضر بررسی دلایل عقبگرد و ناپایداری سیاست های زیست محیطی سه کشور مهم خاورمیانه یعنی ایران، ترکیه و عربستان، در این گزارش ها بوده است. بررسی برنامه های توسعه، سیستم مدیریتی و نظامهای فرهنگی و سیاسی حاکم بر این سه کشور نشان می دهد که عوامل متعددی سبب ناپایداری وضعیت محیط زیست در آنها گردیده است. در برنامه پنجم توسعه ایران و برنامه نهم جمهوری ترکیه، محیط زیست از موقعیت کاملا حاشیه ای برخوردار بوده و جایگاه بسیار مختصری را به خود اختصاص داده است. البته این امر در مورد عربستان سعودی چندان صدق نمی کند. نقش برجسته شخصیتها و نه ساختارها و قوانین در مدیریت محیط زیست  و نیز  قدرت گسترده دولت در این کشورها و در مقابل ضعف و ناکارمدی نهادهای مدنی زیست محیطی از دیگر  مسائلی است که در هر سه کشور سبب عدم بهبود و پایداری وضعیت محیط زیست گردیده است، هر چند وضعیت عربستان در این دو حوزه از دو کشور دیگر وخیم تر است. نفت خیز بودن کشورهای خاورمیانه و یارانه های بالای انرژی نیز منجر به تولید گازهای سمی و آلودگی هوا گردیده است. ایران و عربستان در این زمینه عملکرد ضعیف تری نسبت به ترکیه داشته اند و با ادامه پرداخت یارانه های انرژی، نقش بیشتری در آلودگی محیط زیست دارند.  

کلیدواژه ها

ناپایداری محیط زیست, نهادهای مدنی سبز, خاورمیانه, شخصیت گرایی, شاخص عملکرد محیط زیست

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.