حسین چوچی - دانشجوی کارشناسی ارشد سازه های آبی، دانشگاه شیراز
یسنا رضوی - دانش آموخته کارشناسی مهندسی آب ، دانشگاه گیلان

هر ساله بالغ بر 20 میلیارد تن رسوب توسط رودخانه های جهان انتقال یافته و در سواحل ته نـشین مـی شـوند . رودخانه های ما در مقایسه با رودخانه های جهان بدلی ل شرایط آب و هوایی، هیدرولوژیکی، زمین شناسی و فـشار بیش از حد به اراضی حوضه های آبخیز رسوبات بالاتری را حمل می کنندکه همواره آسیبها و خسارات زیادی را به دنبال دارد و مهمترین آنها عبارتند از : تخریب پلها و سازه های کنار رودخانه , عمیق تر شدن بستر کانالها،کاهش پتانسیل انتقال رسوب در پائین دست , پر شدن کانالهای آبرسانی و کاهش عمق رودخانه هـا , رسـوبگذاری در مخازن پشت سد و کاهش ظرفیت مخزن و بسیاری موارد دیگر که ذکر آنها در این مقاله نمی گنجد . با توجه به اهمیت موضوع انتقال رسوب در این مقاله ابتدا به معرفی تعدادی ر وش در زمینه محاسبه بار رسوبات حمل شده توسط رودخانه ها می پردازد که از اعتبار و مقبولیت جهانی برخوردارند و سپس یک مدل عددی معرفـی خواهـد شد . این مدل جهت برآورد رسوب در انواع بار بستر , بار معلق و بار کل رسوب در رودخانه های کوهـستانی , کـم شیب تهیه شده که 4 روش برآورد بار بستر ( روابط فان راین ـ بگنولد ـ فرای لینک ـ شیلدز ) ، 2 روش برآورد بار معلق ( فان راین ـ بگنولد ) , 3 روش برآورد بار کل ( فان راین ـ بگنولد - انگلولد و هانسن ) جهت مطالعه انتخـاب شده اند . در پایان نیز با استفاده از یک مطالعه موردی ، نتایج روش های مختلف بـرآور د بـار رسـوبی در اشـکال متفاوت محاسبه و با نتایج اندازه گیری شده از رودخانه کر واقع در استان فارس مورد بررسی و مقایـسه قـرار گرفته و منحنی سنجه بار مربوط به داده ها ترسیم شده است و ضمن انجام مطالعات پارامتریک به نکات جالب توجهی اشاره شده است

انتقال رسوب ، بار بستر ، بار معلق ، بارکل، رودخانه کر