حمیده سادات خادمی - Faculty of Psychology & Educational Science, Allameh Tabataba’i University, Tehran, Iran
حمید علیزاده - Department of Psychology and Education of Exceptional Children, Faculty of Psychology & Educational Science, Allameh Tabataba’i University, Tehran, Iran
نورعلی فرخی - Department of Psychometrics, Faculty of Psychology & Educational Science, Allameh Tabataba’i University, Tehran, Iran
فرنگیس کاظمی - Department of Psychology and Education of Exceptional Children, Faculty of Psychology & Educational Science, Allameh Tabataba’i University, Tehran, Iran

زمینه و هدف: اوتیسم نوعی اختلال عصب­شناختی تحولی است که جبنه های مختلف تحول کودک را تحت تاثیر قرار می دهد. نارسایی در توجه مشترک یکی از نخستین نشانه­های تشخیص اختلال اوتیسم به حساب می آید. پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر  آموزش توجه مشترک بر کنش های اجرایی و تعامل اجتماعی در کودکان با اختلال اوتیسم با کنشوری بالا انجام گرفت. روش: طرح پژوهش حاضر، نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون - پس آزمون با گروه گواه بود. نمونه مورد مطالعه شامل ۳۰ نفر از کودکان مبتلا به اوتیسم در دامنه سنی پیش دبستانی شهر تهران در سال ۱۳۹۶ بود که به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه جایدهی شدند.آزمودنی های گروه آزمایش به مدت ۱۳ جلسه یک­ساعته، تحت مداخله برنامه آموزش توجه مشترک قرار گرفتند. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش مقیاس نمره گذاری اختلال اوتیسم گیلیام (گارس، ۱۹۹۴)، پرسشنامه عصب­شناختی کولیج (کولیج، ۲۰۰۲)، ونیمرخ مهارت­های اجتماعی اسکات بلینی (۲۰۰۷) بودند. یافته ها: نتایج تحلیل کوواریانس تک­متغیری نشان داد که بین گروه ها در کنش های اجرایی تفاوت معنی دار وجود دارد ولی در تعامل اجتماعی تفاوت معنا­دار نیست. نتایج همچنین نشان داد که میانگین گروه آزمایش در کنش های اجرایی (۰۶/۴۱) بیشتر از میانگین گروه گواه (۹۳/۴۸) است و در سطح ۰۰۱/۰ معنی دار است. تفاوت بین میانگین گروه آزمایش در تعامل اجتماعی (۸۹/۱۰۰) با گروه گواه (۹۷/۱۰۰)، معنادار نبود. نتیجه گیری: بر اساس نتایج پژوهش حاضر می­توان نتیجه گرفت که نارسایی در توجه مشترک یکی از ویژگی­های اصلی کودکان مبتلا به اوتیسم است و بهبود این مهارت، سبب تسهیل تحول کوردک در سایر کنش­ها می­شود.  

Joint attention, high-functioning autism, executive functions, social interaction, توجه مشترک, کودکان اوتیسم با کنش وری بالا, کنش های اجرایی, تعامل اجتماعی