ارتباط خصوصیات رویشگاهی با مقدار تولید ثعلب (Orchis palustris Jacq.) در چمنزارهای ترگور ارومیه

  • سال انتشار: 1398
  • محل انتشار: مجله تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران، دوره: 35، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_IJMAPR-35-2_006
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 233
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

جواد معتمدی

دانشیار، بخش تحقیقات مرتع، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

اسکندر صوفی خواجوی

کارشناس ارشد مرتع داری، اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری آذربایجان غربی، ارومیه، ایران

احمد علیجانپور

دانشیار، گروه جنگل داری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

اسماعیل شیدای کرکج

استادیار، گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

چکیده

شناسه دیجیتال (DOR):۹۸.۱۰۰۰/۱۷۳۵-۰۹۰۵.۱۳۹۸.۳۵.۲۴۰.۹۴.۲.۱۵۷۵.۱۶۰۷ بررسی ویژگی های رویشگاهی گیاهان دارویی و برآورد مقدار تولید آنها از ملزومات اساسی به منظور طراحی سند چشم انداز بهره برداری از محصولات فرعی است. گونه ثعلب (Orchis palustris Jacq.) یکی از گونه های دارویی مهم و با ارزش اقتصادی بالا است که در چمنزارهای منطقه ترگور ارومیه پراکنش چشمگیری دارد. از این رو، از بین محدوده های پراکنش چمنزار، شش محدوده که پراکنش گونه ثعلب در آنها از وضعیت یکنواخت تری برخوردار و دسترسی به آنها آسان تر بود، انتخاب گردید. در هر یک از محدوده ها با کاربرد ۶۰ پلات ۶۰×۲۵ سانتی متر مربعی که به طور تصادفی در داخل ۱۰ قاب ۱ × ۱۰ متر مربعی استقرار داشتند، تعداد پایه های ثعلب شمارش و صفات گیاهی شامل درصد پوشش تاجی، ارتفاع و مقدار تولید غده ثعلب اندازه گیری شد. همچنین در هر یک از مکان ها، سه نمونه مرکب خاک به صورت تصادفی تا عمق ریشه دوانی گونه های غالب برداشت و خصوصیات خاک شامل شن، سیلت، رس، اسیدیته، هدایت الکتریکی، ماده آلی و ازت کل اندازه گیری شد. عمق آب زیرزمینی هر یک از رویشگاه ها، به عنوان معیاری از سطح رطوبتی و ارتفاع از سطح دریا برای آنالیز ارتباط خصوصیات رویشگاهی با صفات گیاهی مورد توجه قرار گرفت. بدین منظور با توجه به طول گرادیان محاسبه شده، از روش آنالیز افزونگی (RDA) به عنوان روش خطی استفاده شد. نتایج آنالیز افزونگی نشان داد که صفات گیاهی و به ویژه وزن غده ثعلب، تحت تاثیر مستقیم مقدار ماده آلی، ازت کل و درصد رس رویشگاه ها می باشد. صفات مذکور با ارتفاع رویشگاه ها، عمق آب زیرزمینی و اسیدیته خاک ارتباط عکس دارند. در مجموع، گونه ثعلب رویشگاه های کم ارتفاع مانند دشت های آبرفتی با خاک های حاصلخیز، اسیدیته خنثی، بافت سنگین و آب زیرزمینی بالا را نسبت به دیگر مکان ها بیشتر ترجیح می دهد.

کلیدواژه ها

گیاهان دارویی, محصولات فرعی, صفات گیاهی, عوامل محیطی, رج بندی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.