عسگر خادم وطنی - استادیارگروه اقتصاد ومدیریت انرژی، دانشگاه صنعت نفت
وحید محمدی - کارشناسی ارشد اقتصاد نفت و گاز، دانشگاه صنعت نفت
هلن مظفری شمسی - دانشجوی دکتری علوم اقتصادی، دانشگاه شیراز

نگرانی های جهانی طی دو دهه گذ شته در خ صوص تهدیدات نا شی از گرمایش جهانی و تغییرات اقلیمی در حال افزایش است. طبق آمارهای ارائه شده تو سط مجامع بین المللی (از جمله بانک جهانی) بخش عمدهای از این نگرانی های پیش آمده ناشی از مصرف بیرویه و غیربهینه انرژی های فسیلی و سنتی می باشد که کشورهای دنیا برای رشد و توسعه اقتصادی خود از آنها استفاده می کنند. ازاینرو، درک ارتباط متقابل بین تولید ناخالص داخلی ( GDP )، مصرف انرژی و بدنبال آن میزان انتشار گازهای گلخانه ای نکته ای کلیدی، بویژه برای سیاست های حوزه انرژی می باشد. از اینرو، در این مطالعه ارتباط متقابل بین سه متغیر تولید ناخالص داخلی، مصرف انرژی و انتشار دی اکسید کربن (۲CO) و عوامل موثر بر آنها بصورت مدل معادلات همزمان و با استفاده از تخمین زننده گشتاورهای تعمیم یافته ( GMM ) برای ۱۲ ک ور منتخب منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا از جمله ایران (منا) طی دوره ۱۹۹۷-۲۰۱۴ بررسی شده است. نتایج مطالعه نشان می دهد که بین دو متغیر مصرف انرژی و انتشار دی اکسید کربن و همچنین تولید ناخالص داخلی و انتشار دی اکسید کربن رابطه متقابل مثبت وجود دارد؛ اما بین م صرف انرژی و تولید ناخالص داخلی ارتباط متقایل منفی برقرار است. همچنین، طی دوره مورد برر سی، شاخص فراوانی منابع طبیعی، تو سعه زیر ساخت های ارتباطی راه دور و توسعه مالی تاثیر مثبت و شاخص تو سعه انسانی تاثیر منفی و معناداری بر میزان انتشار دی اکسید کربن در کشورهای منطقه منا داشته اند.

تولید ناخالص داخلی، مصرف انرژی، انتشار دی اکسید کربن، کشورهای حوزه منا