تاثیر بازی درمانی مبتنی بر مدل شناختی رفتاری بر مهارت های اجتماعی کودکان پیش دبستانی با اختلال نارسایی توجه/ فزون کنشی

زمینه و هدف:. بیشتر کودکان پیش دبستانی مبتلا به اختلال نارسایی توجه/ فزون کنشی، مهارت های اجتماعی مناسبی ندارند و در سازش با محیط ­های مختلف و دوست­ یابی، دارای مشکلات اساسی هستند. برخی متخصصان معتقدند که بازی درمانی مبتنی بر مدل شناختی رفتاری می­ تواند به کودکان مبتلا به این اختلال در یادگیری مهارت های اجتماعی کمک کند و برخی مشکلات رفتاری آنها را کاهش دهد. بدین ترتیب پژوهش حاضر به منظور بررسی اثربخشی بازی درمانی مبتنی بر مدل شناختی رفتاری بر مهارت های اجتماعی پسران پیش دبستانی با اختلال نارسایی توجه/ فزون کنشی انجام شد. روش : پژوهش حاضر، یک مطالعه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون و گروه گواه بود. در این پژوهش ۳۰ پسر با اختلال نارسایی توجه/ فزون کنشی ۵ تا ۶ ساله شرکت داشتند که به روش نمونه گیری در دسترس از از مراکز پیش دبستانی شهرستان آران و بیدگل در سال تحصیلی ۱۳۹۷-۱۳۹۶ انتخاب شده­اند و در دو گروه ۱۵ نفری آزمایش و گواه، جایدهی شدند. گروه آزمایش، بازی درمانی مبتنی بر مدل شناختی رفتاری را در ۱۲ جلسه ۴۰ دقیقه ای دریافت کردند، در حالی که به گروه گواه این آموزش ارائه نشد. ابزار استفاده شده در این پژوهش، مقیاس درجه بندی مهارت های اجتماعی گرشام و الیوت (۱۹۹۰) بود. داده­های به دست آمده از پرسشنامه در قبل و بعد از مداخله با استفاده از تحلیل کوواریانس چندمتغیری و نسخه ۲۳ نرم افزار  SPSS تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: تحلیل داده ­های به دست آمده با استفاده از تحلیل کوواریانس چندمتغیری نشان داد که پس از مداخله، میانگین نمرات مهارت های اجتماعی گروه آزمایش به طور معناداری بیشتر از گروه گواه بود (۰/۰۰۱P< و ۵۷/۷۷=F). همچنین میانگین نمرات همه خرده مقیاس های مشارکت (۰/۰۰۰۱

بازی درمانی مبتنی بر مدل شناختی رفتاری باعث بهبود مهارت های اجتماعی، مشارکت، ابراز وجود، و مهار خود در کودکان پیش دبستانی با اختلال نارسایی توجه/ فزون کنشی شد. با توجه به این که در این شیوه مداخله، از فعالیت های هیجانی، عملی، و غیرکلامی استفاده می شود و از لحاظ نظری، تاکید بر تعامل فرد و محیط است، بر بهبود مهارت های اجتماعی کودکان با اختلال نارسایی توجه/ فزون کنشی موثر واقع شده است.

کلیدواژه ها:

Attention deficit hyperactivity disorder (ADHD) ، play therapy ، cognitive-behavioral model ، social skills ، behavioral problems ، اختلال نارسایی توجه/ فزون کنشی ، بازی درمانی ، مدل شناختی رفتاری ، مهارت های اجتماعی ، مشکلات رفتاری