رویکردهای مختلف تعیین شایستگی مرتع برای بهره برداری از گیاهان دارویی (مطالعه موردی: مراتع کوهستانی ارشد چمن، سهند، آذربایجان شرقی)
- سال انتشار: 1399
- محل انتشار: مجله تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران، دوره: 36، شماره: 1
- کد COI اختصاصی: JR_IJMAPR-36-1_001
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 315
نویسندگان
کارشناس ارشد، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تبریز، ایران
دانشیار پژوهشی، بخش تحقیقات مرتع، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
دانشیار، گروه جنگل داری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
استادیار، بخش تحقیقات مرتع، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
مربی، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تبریز، ایران
استاد، دانشکده منابع طبیعی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):۹۸.۱۰۰۰/۱۷۳۵-۰۹۰۵.۱۳۹۸.۳۶.۱.۹۹.۱.۱۵۸۵.۴۱ تعیین شایستگی مرتع برای بهره برداری از گیاهان دارویی، از اهمیت خاصی برخوردار است. این مطالعه با هدف معرفی برخی از معیارها و شاخص های موثر بر تعیین شایستگی مرتع برای بهره برداری از گیاهان دارویی و بررسی تفاوت بین نتایج استفاده از رویکردهای مختلف تعیین شایستگی انجام شد. بدین منظور، شایستگی مراتع کوهستانی ارشدچمن سهند، از لحاظ بهره برداری گیاهان دارویی ارزیابی شد. نتایج نشان داد که براساس روش عامل محدودکننده (روش رایج تعیین شایستگی مرتع)، ۲% از مراتع دارای شایستگی خوب، ۶% دارای شایستگی متوسط، ۷۷% دارای شایستگی کم و ۱۵% غیرشایسته برای بهره برداری بودند. بر مبنای روش ریاضی (استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی)، ۴% از مراتع دارای شایستگی خوب، ۲۶% دارای شایستگی متوسط، ۴۵% دارای شایستگی کم و ۲۵% غیرشایسته برای بهره برداری بودند. کاربرد روش تلفیق نظری (دستورالعمل پیشنهادی) نیز نشان داد که ۳۹% از مراتع دارای شایستگی خوب و ۶۱% دارای شایستگی متوسط بودند. به طور کلی، مشاهده شد که بین طبقات شایستگی حاصل از روش عامل محدودکننده با روش ریاضی تفاوت معنی داری وجود ندارد ولی بین طبقات روش مذکور با دستورالعمل پیشنهادی، تفاوت وجود دارد و کلاس های شایستگی متفاوتی برای مساحت مشخصی از مرتع حاصل می شود. از این رو، پیشنهاد می شود میزان صحت یافته های این مطالعه، به منظور دستیابی به نتیجه کاربردی، در سال های متفاوت از نظر وقایع آب و هوایی و مکان های دیگر با خصوصیات فیزیکی متفاوت نیز آزمون شود. در مجموع، بر مبنای تلفیق نتایج رویکردهای مختلف و به لحاظ محدودیت های فیزیکی و محیطی، محدوده مورد پژوهش شایستگی اندکی برای بهره برداری از گیاهان دارویی دارد. بر همین اساس و با هدف کاهش فشار دام بر مراتع و افزایش تنوع گیاهان دارویی، باید در چارچوب استفاده چندمنظوره از مرتع بر دیگر جنبه های استفاده از مراتع منطقه مانند زنبورداری و گردشگری آزاد در مرتع توجه بیشتری باید بشود.کلیدواژه ها
استفاده چندمنظوره, شایستگی مرتع, گیاهان دارویی, محصولات فرعی مرتعاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.