رحیم بدری گرگری - Department of Educational Sciences, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Tabriz University, Iran
یوسف ادیب - Department of Educational Sciences, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Tabriz University, Iran
تورج هاشمی - Department of Educational Sciences, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Tabriz University, Iran
الهام عرفانی آداب - Faculty of Psychology and Educational Sciences, Tabriz University, Iran

زمینه و هدف: احساس تعلق به مدرسه به عنوان دیدگاه افراد تعریف می­شود که از طریق یادگیری اجتماعی-هیجانی بهبود می یابد و باعث افزایش پیوند آنها با محیط مدرسه می شود. هدف از انجام این پژوهش ارزیابی اثربخشی برنامه یادگیری اجتماعی-هیجانی کودکان قوی بر احساس تعلق به مدرسه دانش‎آموزان ابتدایی مناطق محروم و برخوردار شهر همدان بود. روش: این پژوهش به روش نیمه آزمایشی و طرح مقایسه گروه های نابرابر انجام شد. جامعه آماری شامل دانش آموزان پسر پایه پنجم ابتدایی مناطق محروم و برخوردار شهر همدان در سال تحصیلی ۹۷-۱۳۹۶ بودند که از بین آنها ۲ کلاس از مناطق محروم (۵۱ دانش آموز) و ۲ کلاس از مناطق برخوردار (۴۵ دانش آموز) به صورت هدفمند انتخاب، و در هر منطقه یک کلاس درس در گروه آزمایش و یک کلاس درس در گروه گواه به صورت تصادفی جایدهی شد. آموزش برنامه یادگیری اجتماعی-هیجانی کودکان قوی در گروه های آزمایش طی ۱۲ جلسه ۶۰ دقیقه ای در طی ۳ ماه اجرا شد. برای جمع­آوری داده­ها در مراحل پیش­آزمون و پس­آزمون از پرسشنامه احساس تعلق به مدرسه بری، بتی و وات (۲۰۰۴) استفاده شد. یافته ها: نتایج تحلیل کوواریانس عاملی نشان داد احساس تعلق به مدرسه و مولفه های حمایت معلم، مشارکت در اجتماع، رعایت عدالت و احترام در مدرسه، احساس مثبت نسبت به مدرسه، ارتباط فرد با مدرسه، و مشارکت علمی دانش آموزان گروه آزمایش بیشتر از احساس تعلق به مدرسه دانش آموزان گروه گواه است (۹/۰۵=(۸۱ و ۶)F و ۰/۰۵>P). همچنین نتایج نشان داد که تاثیر آموزش برنامه اجتماعی- هیجانی کودکان قوی بر احساس تعلق به مدرسه و مولفه های آن، در مناطق محروم و برخوردار، به یک میزان است (۱/۱۰=(۸۷ و ۶)F وP>۰.۰۵). نتیجه گیری: بر اساس یافته ­های مطالعه حاضر می­توان چنین نتیجه ­گیری کرد در صورتی که شرایط لازم برای رشد هیجانی، اجتماعی، روانی، و تحصیلی دانش­آموزان فراهم شود، باعث بهبود احساس تعلق به مدرسه در آنها خواهد شد همچنین دانش آموزان اگر مورد مراقبت و حمایت از طرف مدرسه قرار گیرند، پیشرفت تحصیلی بالاتر و رفتارهای پرخطر کمتری خواهند داشت.

Sense of belonging to school, social-emotional learning program, strong kids, affluent, deprived, برنامه یادگیری اجتماعی- هیجانی, کودکان قوی, احساس تعلق به مدرسه, محروم, برخوردار