اثربخشی آموزش برنامه امیدبخشی بر ارتقای سلامت روانی و کاهش فرسودگی تحصیلی دانش‎آموزان تیزهوش

زمینه و هدف: در سال های اخیر، مربیان، پژوهشگران، و متخصصان، بیش ازپیش، ضرورت توجه به سلامت روان افراد تیزهوش را احساس کرده اند؛ به همین جهت، جنبشی برای مطالعه و پژوهش در این حوزه شکل گرفته است. در این راستا، پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر آموزش برنامه امیدبخشی بر ارتقای سلامت روانی و کاهش فرسودگی تحصیلی دانش ­آموزان تیزهوش انجام شد. روش: روش این پژوهش، نیمه‎آزمایشی و از نوع پیش آزمون-پس آزمون-پیگیری با گروه گواه بود. جامعه آماری شامل تمامی دانش آموزان تیزهوش دبیرستانی شهرستان سبزوار در سال تحصیلی ۹۵-۱۳۹۴ بود که در معرض فرسودگی تحصیلی قرار داشتند. از این جامعه آماری، ۳۰ دانش آموز با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شده و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایشی (۱۵ نفر) و گواه (۱۵ نفر) قرار گرفتند. گردآوری داده ها به کمک پرسشنامه سلامت عمومی (گلدبرگ و هیلر، ۱۹۷۹) و پرسشنامه فرسودگی تحصیلی ماسلاچ (شوفلی، بیکر، هاگدین، شاپ و کلیدر، ۲۰۰۱) انجام شد. گروه آزمایش به مدت ۸ جلسه هفتگی، تحت آموزش امیدبخشی قرار گرفت و گروه گواه هیچ مداخله ای دریافت نکرد. پس از اتمام جلسات، مجددا هر دو گروه با استفاده از پرسشنامه ­های ذکر شده مورد آزمون قرار گرفتند و در پایان داده های به­ دست آمده با استفاده از آزمون تحلیل واریانس سنجش مکرر تحلیل شدند. یافته ها: نتایج تحلیل اندازه گیری های مکرر نشان داد که آموزش برنامه امیدبخشی به طور معناداری موجب ارتقای ابعاد سلامت روانی و کاهش فرسودگی تحصیلی می شود (p<۰.۰۵). نتیجه گیری: بر اساس یافته ­های به­دست آمده در این مطالعه می ­توان نتیجه­ گیری کرد که برنامه امیدبخشی با ایجاد اهداف واقع­ بینانه و کاهش سطح ناامیدی در گروه آزمایش باعث ارتقای سلامت روانی آنها شده است.

کلیدواژه ها:

Giftedness ، mental health ، academic burnout ، تیزهوشی ، سلامت روانی ، فرسودگی تحصیلی